Turyści odwiedzający Góry Świętokrzyskie niemal zawsze decydują się na wędrówkę ich najwyższym pasmem – Łysogórami, gdzie znajdują się między innymi Łysica oraz Święty Krzyż ze słynnymi gołoborzami. Niższe pasma Gór Świętokrzyskich są wybierane zdecydowanie rzadziej. Niektórzy nie wiedzą nawet, że Góry Świętokrzyskie mają również inne, niższe, ale równie ciekawe pasma. Jednym z nich jest Pasmo Chęcińskie, jego najwyższy szczyt to Góra Zamkowa (360 m n.p.m.) gdzie wzniesiony jest Zamek Królewski w Chęcinach. W paśmie tym znajduje się między innymi jedna z najpiękniejszych polskich jaskiń – Jaskinia Raj. Dziś jednak chcieliśmy Wam przedstawić inne malownicze, ale dużo mniej popularne miejsce – Górę Miedziankę.
Rezerwat Góra Miedzianka – dojazd i zwiedzanie
adres: Miedzianka, gm. Chęciny
współrzędne GPS: 50.847988, 20.355246 (parking), 50.846655, 20.359860 (góra)
cena parkingu: bezpłatny
godziny otwarcia: całą dobę
wstęp: bezpłatny
czas zwiedzania: 1 godzinę (trasa w zależności od wybranego wariantu to około 2-3 km w obie strony)
Dojazd do Góry Miedzianki
Rezerwat Góra Miedzianka znajduje się kilkaset metrów od wsi o takiej samej nazwie. Od Chęcin oraz drogi krajowej S7, rezerwat oddalony jest o około 13 kilometrów, dojazd możliwy jest asfaltową drogą gminną, która znajduje się w bardzo dobrym stanie.
Samochód można zostawić na parkingu obok Muzealnej Izby Górnictwa Kruszcowego (współrzędne 50.844717, 20.365405). Izba jest jednak zamknięta wcześnie rano oraz w niedziele, dlatego alternatywą jest leśny parking – polana tuż za wsią Miedzianka (współrzędne 50.847988, 20.355246), który z łatwością pomieści kilka samochodów.
Dojście na Miedziankę
Od parkingu-polany do szczytu (idąc jedną z wyznaczonych ścieżek) jest od 500 do 800 metrów. Teren nie jest wymagający, ale warto zabrać ze sobą wygodne trekkingowe obuwie, które przyda się szczególnie po opadach deszczu. Idąc prosto jedyną ścieżką od parkingu, po kilkudziesięciu metrach dojdziemy do żółtego szlaku turystycznego Wierna Rzeka – Chęciny. Na szczyt możemy wejść kilkoma ścieżkami. Dojście do wierzchołka jest jednak dość intuicyjne i drogi nie powinny zgubić nawet osoby nie mające zbyt dobrej orientacji w terenie.
Góra Miedzianka
Miedzianka, położona 354 m n.p.m., jest trzecim co do wysokości oraz najbardziej wysuniętym na zachód szczytem Grzbietu Chęcińskiego. Mimo niewielkich rozmiarów, jest też chyba najbardziej malowniczą górą w Górach Świętokrzyskich, nazywaną niekiedy Świętokrzyskim Giewontem. Ze szczytu (a właściwie szczytów, bo góra ma ich aż trzy) rozciąga się widok na oddalone o 40 kilometrów Łysogóry, dobrze widoczne są też Kielce. Z Miedzianki w pogodne dni można również zobaczyć oddalone o prawie 200 kilometrów Tatry.
Widok w mglisty poranek z Góry Miedzianki na pobliski kamieniołom oraz oddalone o 15 kilometrów Kielce.
Zbudowany z wapieni dewońskich masyw, swoją nazwę zawdzięcza znajdującym się tu niegdyś rudom miedzi. Płytko zalegająca miedź była tu wydobywana już w XIV wieku lub wcześniej. W XVI wieku wydobycie rudy odbywało się na szeroką skalę, a w XVII wieku miejscowy żupnik Jan Płaca, opracował pierwszą polską ordynację górniczą. W 1657 roku po najeździe kozacko-węgierskim górnictwo w tym miejscu uległo załamaniu. W 1817 roku, z inicjatywy Stanisława Staszica, miały miejsce nieudane próby ponownego wznowienia eksploatacji.
W 1902 roku bracia Stanisław i Bolesław Laszczyńscy zastosowali tu elektrolityczną metodę otrzymywania miedzi, która znów pozwoliła na eksploatację złóż i za pomocą której do końca I Wojny Światowej wydobyto większość z nich. Poszukiwania miedzi wznawiano tu w okresie międzywojennym oraz po II Wojnie Światowej, ilość złóż była jednak tak mała, że eksploatacja nie była opłacalna. W 1958 roku ze względu na walory przyrodnicze i historyczne ustanowiono tu rezerwat przyrody nieożywionej Góra Miedzianka. Rezerwat obejmuje zarówno elementy przyrodnicze, jak również pozostałości po dawnym wydobyciu – sztolnie, wyrobiska i liczne jaskinie.
Na terenie rezerwatu mieszczą się też dwa nieczynne już kamieniołomy wapienia (Sztolnie Teresa oraz Zofia). Wydobywany tutaj wapień miał ciekawą kolorystykę. Jego biały kolor przełamywany był zielonym malachitem, niebieskim azurytem oraz czerwonym kalcytem.
Widoczne na dole pofałdowania terenu to pozostałości górniczej działalności człowieka.
Jaskinie w rezerwacie Góra Miedzianka
Pozostałością po górniczym charakterze tego miejsca są nie tylko widoczne na zewnątrz odkrywki, ale również liczne jaskinie powstałe na skutek zjawisk krasowych oraz przerobione przez człowieka w szyby górnicze. Największa ze znajdujących się tu jaskiń – jaskinia w Sztolni Zofia, ma 715 metrów (ze sztolniami, bez – 279 metrów).
Eksploracja znajdujących się w rezerwacie jaskiń nie jest możliwa bez odpowiedniego doświadczenia speleologicznego oraz sprzętu. W jaskiniach znajdziemy często pionowe zejścia, studnie i wąskie szczeliny, czasem częściowo zalane wodą. W jaskini w Sztolni Zofia miał miejsce śmiertelny wypadek.
Znajdujące się na Miedziance jaskinie:
- jaskinia w Sztolni Teresa na Miedziance – 540 metrów (część naturalna 270),
- jaskinia w Sztolni Zofia na Miedziance – 715,5 metra (część naturalna 279),
- jaskinia Psia – 16,5 metra,
- jaskinia Hematytowa – 27,5 metra,
- jaskinia Nowa na Miedziance – 15 metrów,
- jaskinia Południowa na Miedziance – 12 metrów,
- schronisko z Mostem Skalnym – 15 metrów,
- schronisko Zachodnie na Miedziance – 35 metrów,
- schronisko Dwuotworowe na Miedziance – 8,5 metra,
- schronisko Zakryte – 2,5 metra.
Podsumowanie
Rezerwat Góra Miedzianka to świetne miejsce, które może być uzupełnieniem wizyty w pobliskich ważnych atrakcjach województwa świętokrzyskiego – Jaskini Raj, Zamku w Chęcinach czy Parku Etnograficznego w Tokarni. Mimo iż góra nie powala swoim rozmiarem, jest bardzo malownicza. Szczególnie pięknie wygląda o wschodzie i zachodzie słońca, kiedy jej skały oblane promieniami słońca wydają się mieć miedziany kolor.
