Przez niektórych nazywana trzynastym źródłem Karlowych Warów Becherovka to ziołowy likier, którego historia sięga 1794 roku, a sława wykracza daleko poza kraj karlowarski czy Republikę Czeską. Ziołowy trunek z Karlowych Warów uznawany jest za narodowe dobro Czech, a sam czeski prezydent Miloš Zeman mówił, że Becherovka to przyjemna rozkosz, tak o dziesiątej rano, jak i późno wieczorem. W mieście, gdzie przed ponad dwoma wiekami opracowano recepturę stosowaną do dziś, likier uchodzi za kultowy do tego stopnia, że mówi się, że być w Karlowych Warach i nie spróbować Becherovki, to jak nie być w Karlowych Warach. Niezależnie od tego, czy ziołowego trunku zamierzacie spróbować czy nie, będąc w Karlowych Warach koniecznie powinniście się wybrać do Muzeum Jana Bechera, w którym w bardzo przystępnej formie można dowiedzieć się wiele o historii i teraźniejszości tak ważnego dla miasta produktu.
Jeśli wybierasz się do Karlowych Warów, koniecznie zobacz nasz film o tym mieście:UWAGA: Jeśli wybierasz się do Karlowych Warów koniecznie zajrzyj do naszego wpisu 10 rzeczy, które trzeba zrobić w Karlowych Warach, a jeśli jedziesz tam samochodem to zerknij też do artykułu o parkingach w Karlowych Warach.
Jan Becher Muzeum – zwiedzanie i informacje praktyczne
Muzeum Becherówki mieści się w centrum Karlowych Warów, pod dokładnym adresem T. G. Masaryka 282/57. Duży pomarańczowy budynek jest raczej trudny do przeoczenia, a oprócz samego muzeum znajdują się w nim również sklepy i kawiarnie umieszczone w bardzo urokliwym stylizowanym na XVIII wiek zaułku Becherplatz.
Butelka na jednej z kamienic będących częścią muzeum 
Wielka butelka znajdująca się przed wejściem do muzeum
Godziny otwarcia
Zwiedzanie muzeum odbywa się z przewodnikiem w języku czeskim, niemieckim lub angielskim, turyści z Polski mogą skorzystać też z bezpłatnych audioprzewodników w języku polskim. Muzeum jest spore, ale realizowane jest tylko kilka wejść dziennie, a grupy ograniczone są do 20 osób, dlatego najlepiej kupić bilet online (można dokonać tego na stronie muzeum) lub dokonać rezerwacji telefonicznej lub e-mailowej (+420 359 578 142 lub tickets@jan-becher.com). Do muzeum można wejść również bez wcześniejszej rezerwacji, ale trzeba liczyć się z tym, że akurat trafimy na czas, gdy wycieczka oprowadzana jest po niemiecku lub gdy nie ma już miejsc. Muzeum często odwiedzają grupy, bywają jednak godziny, w których możemy być jedynymi zwiedzającymi – tak było w naszym przypadku.
Ceny biletów
Bilety normalne na trwające 45 minut zwiedzanie kosztują 210 koron czeskich (ok. 40 zł), studenci muszą zapłacić 150 koron (ok. 28 zł), a dzieci 60 koron (ok. 12 zł).
Wstęp do muzeum dla posiadaczy regionalnej karty Karlovy Vary Card jest bezpłatny. Karta na 2 dni kosztuje 450 koron (ok. 80 zł) i jej zakup bardzo szybko się zwraca, dlatego wybierając się do Muzeum Becherówki warto wcześniej zaopatrzyć się w kartę, którą można kupić online na jej oficjalnej stronie.
Uwaga: Więcej informacji o kacie znajdziesz w naszym artykule o regionalnej karcie Karlowych Warów.
Zwiedzanie Muzeum Becherówki
Samo zwiedzanie podzielone jest na cztery części. Pierwsza z nich będąca wprowadzeniem, to krótki film w języku czeskim lub angielskim (z możliwością włączenia polskich napisów, o co warto wcześniej poprosić). Druga część to dwie sale, w których znajdują się historyczne butelki i inne przedmioty związane z marką, gdzie dowiemy się więcej o historii słynnego trunku. Słowo historia niech Was jednak nie zarazi, nie będzie tu przynudzania, a kilka interesujących faktów oraz wiele ciekawych artefaktów związanych właśnie z Becherovką.
Trzecia część zwiedzania to kilka interaktywnych pomieszczeń, w których zostanie nam przybliżony proces produkcji i na własnej skórze, a właściwie za pomocą własnego nosa będziemy mogli odkryć zapachy mieszanki ziół, zarówno przed procesem maceracji, jak i po nim. Wprowadzeniem do tej części zwiedzania jest około dwu minutowy film, który dostępny jest również w języku polskim.
Zwiedzanie zakończymy w muzealnym barze, gdzie będą czekać przygotowane dla nas cztery próbki wytwarzanych w Karlowych Warach likierów – sprzedawana na polskim rynku klasyczna Becherovka (wytwarzana według tej samej receptury od ponad 200 lat), lżejsza oraz słodsza Becherovka Lemond produkowana od roku 2008 oraz dwa niedostępne w naszym kraju trunki: gorzki bitter KV14 oraz bardzo słodki i mocny Cordial.
Jeśli któryś z produktów przypadnie nam na tyle do gustu, że będziemy chcieli go zakupić, możemy zrobić to w firmowym sklepie, który znajduje się przy wejściu do muzeum. Oprócz testowanych wcześniej produktów, znajdziemy tam też gadżety i odzież związaną z marką czy limitowane edycje likierów.
Historia Becherovki
Za wynalazcę Becherovki uznaje się lekarza Josefa Bechera, który w XVIII wieku prowadził w Karlowych Warach sklep o nazwie Dům U Tří skřivanů (Dom u trzech skowronów), w którym sprzedawał przyprawy, zioła i towary sprowadzane zza oceanu. W 1794 roku Josef Becher kupił niewielką destylarnię, w której rozpoczął swoje gorzelnicze eksperymenty. W roku 1805 do Karlowych Warów przybył książę Maksymilian Friedrich von Plettenberg wraz ze swoim osobistym lekarzem Christianem Forbrigiem. Lekarzy Bechera i Forbriga połączyła wspólna pasja do ziół oraz destylacji i razem opracowali recepturę, którą przez kolejne 2 lata Josef testował i usprawniał, aby w 1807 wprowadzić do sprzedaży English Bitter, który przeznaczony był do leczenia chorób żołądka.
W 1838 roku rodzinny interes przejął syn Josefa – Jan Becher, który uważany jest za założyciela firmy. Zbudował on nową fabrykę oraz rozpoczął masową produkcję likieru, który sprzedawany był jako Becher Carlsbad Bitter Liqueur.
Firma oraz tajna receptura przechodziła z ojców na synów, a karlowarski likier na początku XX wieku sprzedawany był nie tylko w Czechach, ale też między innymi w Cesarstwie Austro-Węgierskim, Polsce, Hiszpanii, Włoszech czy nawet Egipcie. Po II Wojnie Światowej zakłady zostały znacjonalizowane, a niemiecka rodzina Becherów wywłaszczona na mocy dekretów Benesza.
Prowadząca firmę Hedda Becher zmuszona została do przekazania receptury i opuszczenia Czechosłowacji. W tym czasie likier zaczęto sprzedawać pod znaną dziś na całym świecie czeską nazwą Becherovka. Rodzina Becherów nie pogodziła się z wywłaszczeniem. Hedda Becher zarządzająca firmą od 1940 roku po przenosinach do Kolonii w 1949 roku, otworzyła Johann Becher Likörfabrik, w której wykorzystywała słynną recepturę. Istnienie dwór równoległych destylarni początkowo nie stanowiło wielkiego problemu, ponieważ podczas Zimnej Wojny Becherovka sprzedawana była tylko w krajach bloku wschodniego, alternatywna sprzedawana na zachodzie – Karlsbader Becher, sprzedawana na dużo mniejszą skalę nie stanowiła dla nich konkurencji.
W latach 70′ XX wieku firmę Heddy Becher odkupiło niemieckie przedsiębiorstwo Underberg AG, które w 1985 zawarło z rządem Czechosłowacji ugodę, na mocy której zaprzestało produkcji swojego likieru, w zamian za możliwość wyłącznej dystrybucji Becherovki w Niemczech. W 1994 roku niemieckie przedsiębiorstwo wróciło do produkcji likieru Karlsbader Becher, rozpoczynając tym samym batalię sądową z rządem Czech, która zakończona została w 1997 roku kiedy Becherovka została sprywatyzowana, a nabywcą 35% udziału w destylarni oraz praw do marki stał się francuski koncern Pernod Ricard. Koncern ten w 1999 roku wykupił również Underberg AG, a w 2001 stał się właścicielem pakietu większościowego Becherovki, która pozostaje w jego rękach do dziś.
Butelka z lat 60. i 70. XX wieku. 
Porównanie dwóch rodzajów Becherówki – filtrowanej oraz niefiltrowanej.
Co ciekawe oprócz likieru niemieckiego i czeskiego, przez pewien czas sprzedawany był również likier słowacki, który w latach 1998-2003 produkowany był przez Zdenka Hoffmana, według którego Alfred Becher w obawie przed tym, że tajemnica słynnej rodzinnej receptury może nie przetrwać wojny, przekazał recepturę oraz prawo do wytwarzania z niej likieru jego dziadkowi Josefowi Hoffmannowi. Zdenek Hoffman nie umiał jednak udowodnić swoich praw, a sprzedawany przez niego likier w smaku różnił się od oryginalnej Becherovki. Hoffman ostatecznie w 2008 roku za bezprawne używanie znaku towarowego oraz swoje oszustwa skazany został na grzywnę oraz 1,5 roku więzienia.
Produkcja Becherovki
Becherovka wytwarzana jest od ponad 200 lat przy użyciu tej samej receptury, którą znają obecnie tylko dwie osoby. W firmie opracowane są specjalne procedury, według których osoby te nie mogą nigdy podróżować jednym samochodem, jedna z nich zawsze musi być również obecna w Karlowych Warach.
Oficjalnie nie jest wiadomo jakie zioła i przyprawy wykorzystywane są do produkcji Becherovki, ale jest ich ponad 20 i są to zarówno rośliny europejskie, jak i importowane.
Mieszanka ziół oraz przypraw w odpowiednich proporcjach wsypywana jest do jutowych worków, które następnie umieszcza się w tankach ze stali, gdzie przez 5 dni poddawane są maceracji w stale kontrolowanej temperaturze, która waha się od 20 do 50 stopni Celsjusza.
Po przeprowadzeniu tego procesu, ekstrakt ziołowy mieszany jest z karlowarską wodą, cukrem oraz olejkiem z pomarańczy (który można powąchać podczas czwartej części zwiedzania). Likier przed butelkowaniem poddawany jest jeszcze sedymentacji (proces usuwania osadów) oraz filtracji. Cały proces produkcji oraz butelkowanie przeprowadzane są w zakładzie w Karlowych Warach i jest to jedyny obiekt, który wytwarza ten słynny czeski likier.
Podsumowanie
Mówi się, że Karlowe Wary to Becherovka, a Becherovka to Karlowe Wary i coś w tym jest. Słynny likier oraz jego burzliwa historia nierozerwalnie związane są z miastem, w którym obecność trunku wyczuwalna jest na każdym kroku. Muzeum Becherovki to według nas jedno z najciekawszych muzeów Karlowych Warów, jest bardzo nowoczesne i interaktywne i zdecydowanie polecamy to miejsce, które nam przypomina inne wspaniałe, a nieco mało znane muzeum o podobnej tematyce – Muzeum Piwa we Lwowie.
Materiał powstał we współpracy z Czeską Centralą Ruchu Turystycznego – CzechTourism.