Wenecja to jedno z najchętniej odwiedzanych europejskich miast, każdego roku przybywa tu ponad 20 milionów turystów. Nic dziwnego, miasto od 1987 roku wpisane jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a jego znaczenie kulturowe i historyczne jest ogromne. W Wenecji zagęszczenie zabytków i miejsc, które warto zobaczyć jest tak duże, jak chyba nigdzie indziej. Znajdziemy tu dziesiątki urokliwych placów, 139 kościołów, światowej klasy muzea, pałace możnych rodów oraz inne budowle, które są prawdziwymi dziełami sztuki. Nie było łatwo, ale w tym gąszczu architektonicznych perełek ostatecznie udało nam się wybrać listę 10 miejsc, które warto odwiedzić w Wenecji.
Jeśli wybierasz się do Wenecji, koniecznie zajrzyj też do innych artykułów na temat tego miasta.
10 miejsc, które warto odwiedzić w Wenecji:
1. Plac oraz dzwonnica św. Marka (Piazza San Marco, Campanile di San Marco)
Plac św. Marka jest głównym placem publicznym w Wenecji, na który trafiają wszyscy odwiedzający miasto turyści. Prostokątny plac od wieków był społecznym, religijnym i politycznym centrum miasta. Przy placu świętego Marka znajdują się największe weneckie atrakcje – Bazylika św. Marka, Pałac Dożów (władców Wenecji) oraz okazałe budynki otaczające plac – Prokuracja (siedziba prokuratorów), Ala Napoleonica czy Wieża Zegarowa. Nad placem góruje mierząca 98,6 m dzwonnica św. Marka (Campanile di San Marco), która jest najwyższym punktem widokowym w mieście. Dzwonnica otwarta jest codziennie od godziny 9:00 (wiosną i latem do godziny 19:00, jesienią i zimą do 15:45), a cena biletu to 4 lub 8 euro (ulgowy, normalny).
Plac (piazza) jest połączony z piazzettą, która stanowi jego przedłużenie od strony laguny, tworząc razem kształt litery „L”. Charakterystycznymi elementami piazzetty są dwie kolumny stanowiące tzw. morską bramę Wenecji. Na jednej z nich znajduje się pierwszy patron miasta – św. Teodor, na drugiej św. Marek. W tym miejscu każdego roku odbywała się tzw. ceremonia zaślubin z morzem, która symbolizowała dominację Wenecji na morzach, tu również do XVIII wieku wykonywano publiczne egzekucje.
Więcej o placu św. Marka, znajdujących się przy nim budynkach oraz jego historii, znajdziecie w artykule Plac Świętego Marka w Wenecji.
2. Bazylika św. Marka (Basilica di San Marco)
Bazylika św. Marka przez wieki stanowiła symbol potęgi i bogactwa Republiki Weneckiej, a obecnie uznawana jest za największy zabytek miasta. Jest doskonałym przykładem architektury bizantyjskiej. Określana jest często Złotym Kościołem, ponieważ jej wnętrze zdobią bogate złote mozaiki. Niesamowita bryła budynku szczególnie pięknie wygląda podczas zachodu słońca. Z zewnątrz zachwyca wielokolorowymi marmurami oraz licznymi zdobieniami, które wmurowywane były w nią na przestrzeni wieków. Jej wnętrze skrywa wiele skarbów, z których najcenniejszymi są ozdobiony 1300 perłami, 300 szafirami, 300 szmaragdami i 400 granatami Złoty Ołtarz (Pala d’Oro) oraz konie z kwadrygi (replika znajduje się na balkonie na fasadzie Bazyliki, a oryginał można zobaczyć w muzeum), które zostały zrabowane z Konstantynopola w XIII wieku, podczas czwartej krucjaty.
Zwiedzanie bazyliki jest bezpłatne, za obejrzenie Złotego Ołtarza trzeba zapłacić 2 euro (bilet ulgowy 1 euro). Znajdujące się w Bazylice muzeum to koszt 5 euro (2,5 euro bilet ulgowy), a skarbiec 3 euro (bilet ulgowy 1,5 euro). Bazylika otwarta jest w dni powszednie od 9:30 do 17:00, a w niedziele i święta od 14:00 do 16:30. Do Bazyliki nie można wchodzić z plecakami, te należy zostawić w bezpłatnej przechowalni.
Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o architekturze i historii tej niesamowitej świątyni, zapraszamy do artykułu Bazylika Świętego Marka w Wenecji. Znajdziecie tam również informacje o przechowalni bagażu czy odbywających się w Bazylice mszach świętych.
3. Pałac Dożów (Palazzo Ducale) i Most Westchnień (Ponte dei Sospiri)
Pałac Dożów był siedzibą doży oraz najwyższych urzędników Republiki Weneckiej. Doża sprawował rządy dożywotnio, początkowo wybierany był przez zgromadzenie dorosłych obywateli (arengo), a następnie przez kolegium elektorów powoływane przez Wielką Radę – grupę patrycjuszy (przedstawicieli bogatych rodów).
Czy wiesz, że średni czas sprawowania urzędu przez dożę wynosił 9 lat i 2 miesiące? – tego i innych ciekawostek możesz dowiedzieć się z artykułu 99 ciekawostek na temat Wenecji, o których nie miałeś pojęcia.
Pierwsza budowla miała charakter obronny i powstała w 814 roku. Pałac Dożów jest jednym z najznamienitszych przykładów weneckiego gotyku (wariancie gotyku z wpływami architektury bizantyjskiej i islamskiej). Wielokrotnie go modyfikowano, jego struktura zmieniała się m.in. przez wzgląd na powiększającą się liczbę urzędników państwowych. Największe zmiany w jego wyglądzie zachodziły na przestrzeni XII i XV wieku.
Pałac Dożów jest trzykondygnacyjnym budynkiem, z fasadą z białego i różowego kamienia, posiadającym dziedziniec otoczony przez niego z trzech stron, zamknięty Bazyliką św. Marka. Jego fasadę zdobią arkadowe loggie (wnęki w zewnętrznej części budynku), budynek wieńczą attyki, wszystkie te elementy nadają jego bryle lekkości. Jest pozbawiony wież, zabieg ten pozwolił na zwiększenie jego kubatury, w celu pomieszczenia rozrastającej się liczby urzędników. Przy zachodnim skrzydle znajduje się Porta della Carta – reprezentacyjne wejście do Pałacu, na którym zobaczymy rzeźby przedstawiające m.in. cnoty kardynalne, popiersie św. Marka, dożę Francesco Foscari (z inicjatywy którego to wejście powstało) klęczącego przed lwem św. Marka (są to repliki, oryginały zostały zniszczone na polecenie Napoleona w 1797 roku). Obecnie do Pałacu wchodzi się przez Porta del Frumento, które znajduje się od strony laguny.
Wschodnie skrzydło Pałacu jest połączone z sąsiadującym więzieniem przez wybudowany w 1600 roku Most Westchnień. Niewielki most został zaprojektowany przez Antonio Contino, którego wujek – Antonio da Ponte zaprojektował most Rialto. Jego nazwa nawiązuje do westchnień więźniów, którzy przechodząc przez most, mogli po raz ostatni spojrzeć na Wenecję, zanim trafią przed sąd. Na początku więźniów przetrzymywano w celach w Pałacu Dożów. Ze względu na panującą tam ciemność i wilgoć, nazywano je Pozzi, czyli studniami. W VI wieku powstały Piombi, cele umieszczone w górnej części wschodniego skrzydła Pałacu. Były to cele pokryte od góry ołowiem, który nagrzewał się od słońca latem oraz mocno wychładzał w zimie, powodując ogromny dyskomfort więźniów. Cele te były tak niskie, że nie można było się w nich wyprostować. W Piombi więziony był między innymi słynny Wenecjanin Giacomo Casanova, któremu ostatecznie (po 13 miesiącach w celi) udało się zbiec.
4. Wielki Kanał (Canal Grande)
Wenecja jest miastem kanałów, którymi odbywa się transport zarówno ludzi, jak i towarów. Tak było również w czasach największej świetności miasta, które przez Wielki Kanał podzielone było na dwie, niemal równe połowy. Mający 3,8 kilometra długości, 30-90 metrów szerokość oraz kształt odwróconej litery S, od czasu swojego powstania stanowi centrum transportu miejskiego. Przy Canal Grande znajduje się wiele najbardziej okazałych miejskich pałaców, w przeszłości będących własnością bogatych kupców, do których za pomocą kanału trafiały bezpośrednio towary z dalekich krain.
Wśród najciekawszych budynków znajdujących się przy Canal Grande wymienić można między innymi: kościół Santa Maria della Salute, pałac Ca’ d’Oro (Złoty Dom), Palazzo Barbaro a San Vidal, Fondaco dei Turchi i wiele innych.
Wielki Kanał z poziomu wody możecie obejrzeć korzystając z gondoli (musicie wybrać punkt startowy niedaleko kanału, więcej w artykule Gondole w Wenecji). Najlepiej będzie jednak przepłynąć się po nim korzystając z tramwaju wodnego – vaporetto. Więcej na ten temat znajdziecie w artykule Rejs po Canal Grande – najważniejsze budynki Wenecji z poziomu wody).
Na Wielkim Kanale, który technicznie rzecz biorąc jest cieśniną, znajdują się jedynie 4 mosty: Akademii, Bosych, Konstytucji i Rialto.
5. Most Rialto
Łączący dzielnice San Marco i San Polo, Most Rialto to jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków Wenecji. Od czasu powstania w 1591 roku, aż do 1854, kiedy otwarto Most Dobroczynności (Ponte della Carità) był jedynym mostem na Wielkim Kanale. Mierzy 48 metrów długości i 22 metry szerokości, jest wsparty na łuku, który z kolei wspiera się na 6 tysiącach dębowych pali. Był wielokrotnie przebudowywany i odbudowywany, ponieważ wiele razy ulegał zniszczeniu. Początkowo był prowizorycznym mostem ułożonym na barkach. Kolejna drewniana konstrukcja została zbudowana na palach, jednak uległa zawaleniu i była odbudowywana co najmniej trzy razy. W XVI wieku zdecydowano o budowie kamiennego mostu.
Okolice Mostu Rialto były miejscem strategicznym w kontekście handlu i produkcji uzbrojenia dla okrętów. Do dziś obok mostu znajduje się targ rybny. Niedaleko znajdowała się też mennica, dlatego most pierwotnie określany był jako Ponte della Moneta.
Na moście już od godziny 9:00 rano robi się dość tłoczno, a w południe jest na nim tak wielu ludzi, że wręcz ciężko jest się przecisnąć, dlatego najlepszym rozwiązaniem będzie poranna wizyta.
6. Bazylika Santa Maria della Salute
Bazylika Santa Maria della Salute, nazywana też La Salute, to jeden z najciekawszych weneckich kościołów. Znajdująca się przy Wielkim Kanale świątynia została wybudowana jako wotum dziękczynne po zakończeniu epidemii dżumy, która do 1630 roku spowodowała śmierć 1/3 mieszkańców Wenecji.
Budowa barokowego kościoła zajęła pół wieku i trwała od 1631 do 1681 roku. Kościół, który ciężko jest objąć wzrokiem z poziomu lądu, według zamysłu projektanta Baldassare Longhena miał wyglądać dobrze pod każdym kątem. Wiedział on bowiem, że La Salute będzie oglądana z różnych stron przez przepływających Wielkim Kanałem.
21 listopada, każdego roku w Wenecji odbywa się uroczysta procesja, w której mieszkańcy dziękują za zdrowie. Procesja rozpoczyna się na Placu Świętego Marka, a następnie za pomocą pontonowego pomostu kończy się właśnie w Bazylice Santa Maria della Salute.
Wejście do kościoła jest płatne, bilet normalny kosztuje 4 euro (ulgowy 2 euro). Kościół otwarty jest codziennie od 9:00 do 12:00 oraz od 15:00 do 16:30.
7. Burano
Wenecja otoczona jest kilkoma ciekawymi wyspami, wśród których według nas największą perłą jest słynące z kolorowych domów Burano. Oddalona o 7 kilometrów od Wenecji wyspa zachwyca swoimi intensywnymi kolorami oraz specyficznym klimatem, różniącym się od tego w samej Wenecji.
Według niektórych źródeł, genezą kolorowych domów są gęste mgły, które często spowijają wenecką lagunę oraz to, że domy malowane były na intensywne kolory przez kobiety, chcące ułatwić swoim mężom powrót do domu. Ile prawdy jest w tej historii? Tego niestety nie wiemy, pewne jest jednak to, że obecnie według prawa sąsiedzi nie mogą mieć domów w takim samym kolorze, a każda zmiana musi być zatwierdzona przez władze miejskie. Odwiedzając Burano ma się wrażenie jakby było się nie tuż obok historycznego centrum, a w jakiejś odległej weneckiej kolonii, gdzieś w Ameryce Południowej.
Na Burano łatwo dotrzemy za pomocą tramwajów wodnych, o tym jak tam dopłynąć oraz więcej o samej wyspie znajdziecie w naszym artykule Burano – wyspa kolorowych domów nieopodal Wenecji.
8. Teatro La Fenice
Wzniesiony w 1792 roku Teatr Feniksa to jeden z najważniejszych teatrów operowych na świecie. Nazwa teatru (Feniks to mityczny ptak, która odradza się z popiołów) nawiązuje do tego, że decyzję o jego powstaniu podjęto po tym, gdy ogień strawił teatr San Benedetto. Niestety, nazwa okazała się dla Teatro La Fenice pewnego rodzaju przekleństwem. Teatr niemal doszczętnie spłonął w 1836 roku, podobnie jak feniks odrodził się z popiołów i w ciągu roku został odbudowany. Ostatni pożar teatru miał miejsce w 1996 roku, tym razem odbudowa potrwała aż do 2003 roku. Odbudowa teatru nie obyła się bez kontrowersji, przez niektórych twórców była chwalona, niektórzy mocno ją krytykowali uważając, że powinien powstać nowy teatr, a odbudowa w starym stylu jest kiczowata.
Na nas teatr zrobił ogromne wrażenie, szczególnie główna sala z okazałymi i bogato zdobionymi lożami. Łącznie wystawiane tu sztuki może oglądać do 1000 widzów.
Bilety pozwalające na zwiedzanie teatru są dość drogie (normalny 11 euro, ulgowy 7), ale uważamy, że warto go odwiedzić. Godziny otwarcia do zwiedzania uzależnione są od godzin spektakli, ale najczęściej zwiedzanie możliwe jest od 9:30 do 18:00 (czasem, np. w dni premier teatr może być niedostępny do zwiedzania). W teatrze codziennie odbywają się również popołudniowe i wieczorne spektakle, koszt biletu to, w zależności od miejsca, od 35 euro do 90 euro.
9. Arsenał (Arsenale di Venezia)
Wenecja to miasto pełne turystów i (szczególnie za dnia) naprawdę tętniące życiem. Czasem wystarczy jednak odbić w boczną uliczkę, aby przenieść się do zupełnie innego świata. Takich bocznych uliczek, gdzie nie ma kompletnie żywej duszy, szczególnie dużo znajdziemy w spokojnej dzielnicy Castello, której serce stanowi Arsenał.
Założony w 1104 roku wenecki Arsenał, to kompleks stoczni, w których budowano i serwisowano statki handlowe oraz flotę wojenną, będące dumą i przyczyną potęgi Republiki. W szczytowym okresie pracowało tu 16 tysięcy robotników, czyniąc to miejsce największym przemysłowym ośrodkiem przedindustrialnego świata.
Wejście na teren Arsenału nie jest możliwe, polecamy jednak udać się do punktu, który jest swego rodzaju bramą do Arsenału. Stanąć na niewielkim Ponte de l’Arsenal o del Paradiso i pomyśleć o potędze floty Republiki Weneckiej. Jest to dość spokojne miejsce, nie trafia tu zbyt wielu turystów.
Niektórzy z Was mogą kojarzyć to miejsce z filmu Turysta z 2010 roku (z Angeliną Jolie i Johnnym Deppem w rolach głównych). W filmie Arsenał zagrał główną siedzibę FBI. Turysta to film, który dobrze oddaje klimat miasta i polecamy obejrzeć go przed wizytą w Wenecji.
10. I Gesuiti
I Gesuiti to potoczna nazwa znajdującego się w dzielnicy Cannaregio kościoła Santa Maria Assunta dei Gesuiti. Jezuicki kościół wzorowany na rzymskim Il Gesù, zachwyca niezwykłą, wzniesioną w latach 1721-1728 fasadą oraz jasnym, bogato zdobionym białym i zielonym marmurem wnętrzem.
Sponsorami kościoła była rodzina Manin (wywodził się z niej ostatni wenecki doża Ludovico Manin, który został zmuszony przez Napoleona do abdykacji), która odpowiedzialna była za zdobienia (podczas gdy koszt wzniesienia samego kościoła ponieść mieli Jezuici).
Do najważniejszych dzieł znajdujących się w świątyni należą namalowane przez Tycjana Męczeństwo św. Wawrzyńca oraz zdobiące sklepienie kościoła freski autorstwa Francesco Fontebasso.
Zwiedzanie kościoła możliwe jest codziennie od 10:00 do 13:00 oraz od 15:30 do 17:30. Bilet normalny kosztuje 1 euro (ulgowy 0,5 euro).
Podsumowanie
Wenecja to miasto obfitujące w tak wiele ciekawych atrakcji i miejsc wartych zobaczenia, że niełatwo było wybrać dziesięć z nich. Zachęcamy, aby przy planowaniu zwiedzania inspirować się tą listą, nie pomijając jednak wielu innych ciekawych miejsc, które opisaliśmy również w pozostałych artykułach dotyczących Wenecji.