Zupa cebulowa (fr. Soupe à l’oignon) to idealna potrawa na chłodne, jesienne i zimowe obiady oraz kolacje. Podstawę dania stanowi duża ilość cebuli, grzanki, bulion wołowy oraz roztopiony żółty ser. Zupa z cebuli, w różnych wariantach znana była przynajmniej od czasów rzymskich i ze względu na tanie i łatwo dostępne składniki oraz prostotę przygotowania, uznawana była za danie dla biedoty. Francuska zupa cebulowa w XVII wieku znalazła jednak uznanie u możnych oraz trafiła na królewskie stoły.
We wprowadzeniu jej na dwór miał prawdopodobnie udział Stanisław Leszczyński, teść króla Ludwika XV. Były polski król w drodze na Wersal, gdzie odwiedzić miał córkę, zatrzymał się w Châlons-en-Champagne, gdzie pewnego wieczoru podano mu zupę cebulową przyrządzoną przez Nicolasa Apperta (wynalazcę puszki konserwowej, który był kucharzem i cukiernikiem). Stanisław, kiedy spróbował zupy był pod takim wrażeniem, że zszedł do kuchni i zażądał, aby przygotować to danie na jego oczach. Obserwował cały proces, robiąc notatki. W dalszą drogę wyruszył dopiero, gdy uzyskał pewność, że posiadł sztukę przygotowywania tej niezwykłej zupy. Nicolas Appert umieścił przepis na francuską zupę cebulową w swojej książce Livre de tous les ménages ou l’art de conserver pendant plusieurs années toutes les substances animales et végétales, gdzie nazwana została jako zupa cebulowa a la Stanislas (soupe à l’oignon à la Stanislas).
Danie to przez lata ulegało drobnym modyfikacjom i dziś znanych jest wiele, różniących się między sobą pewnymi niuansami, wersji. Wszystkie składniki potrzebne do jej przygotowania kupicie z łatwością niemal w każdym sklepie. Prezentujemy Wam nasz ulubiony klasyczny przepis na francuską zupę cebulową.
Przepis na zupę cebulową w wersji wideo:Wpis jest częścią serii kuchnie świata, w ramach której przedstawiamy Wam przepisy z różnych zakątków świata. Znajdziecie tam przepisy między innymi na quesadillę, tortillę kukurydzianą czy tiramisu oraz całe działy z kuchnią amerykańską czy kuchnią włoską. Kuchnia francuska nie posiada jeszcze swojego działu, przepisy z tej kategorii znajdziecie w zakładce kuchnie świata – pozostałe kraje.
Zupa cebulowa
Składniki
- 800 gramów cebuli (ok. 5-6 dużych cebul)
- 40 gramów masła
- 150 mililitrów białego wytrawnego wina (ok. 1/2 szklanki)
- 1 litr bulionu wołowego (lub innego bulionu)
- 250 gramów sera Gruyère lub innego żółtego sera
- 1 mała bagietka lub inne pieczywo (ok. 150 gramów)
- cztery gałązki tymianku (opcjonalnie)
Instrukcje
- Do przygotowania zupy wykorzystać możemy zwykłą cebulę dostępną we wszystkich polskich sklepach.Cebulę obieramy, a następnie kroimy w półplasterki lub piórka.
- W garnku, w którym będziemy przygotowywać zupę, roztapiamy 40 gramów masła.
- Po roztopieniu masła wrzucamy cebulę, którą teraz należy skarmelizować, czyli nadać jej złoto-brązowej barwy, przypominającej nieco karmel.Proces ten jest bardzo istotny i zajmuje, w zależności od umiejętności, około 20-40 minut.
- Jeśli nie macie doświadczenia w karmelizowaniu i nie chcecie przypalić cebuli, lepiej będzie karmelizować ją na małym ogniu.Jeśli macie doświadczenie możecie pozwolić sobie na nieco większy ogień, dzięki czemu karmelizacja będzie szybsza.
- Cebulę należy co jakiś czas mieszać, jeśli z czasem na dnie garnka cebula zacznie lekko przywierać i pojawią się złote przebarwienia, należy oderwać je łyżką, której używamy do mieszania (najlepiej sprawdzi się łyżka drewniana).W takiej sytuacji, co jakiś czas można do garnka można dodać niewielką (25-50 ml) ilość wody.Na zdjęciu cebula na końcu procesu karmelizacji.
- W międzyczasie, w osobnym garnku podgrzewamy bulion wołowy, aż zacznie się gotować.
- Kiedy cebula jest już skarmelizowana, przestawiamy garnek na duży palnik i dużą moc oraz dodajemy pół szklanki białego wytrawnego wina i mieszając czekamy, aż niemal w całości wyparuje.
W niektórych, bardziej wykwintnych wersjach, do zupy dodaje się szampana lub inne białe wytrawne wino musujące, w zupełności sprawdzi się jednak zwykłe białe wytrawne wino z niższej półki.
- Po około 3-5 minutach, kiedy wino już niemal całkowicie wyparuje, przestawiamy garnek na najmniejszy palnik, dolewamy bulion i gotujemy.
- Zupę gotujemy przez 30 minut na bardzo małym ogniu, co jakiś czas mieszając.Pierwsze 20 minut gotujemy bez przykrycia, ostatnie 10 minut pod przykryciem, aby woda nie odparowała zbyt mocno.
- 150 gramów sera trzemy na tarce na dużych oczkach.We Francji do zupy cebulowej wykorzystywany jest ser Gruyère, który niestety w Polsce jest bardzo trudno dostępny.Możecie zastąpić go innym twardym podpuszczkowym serem krowim, który lubicie, a który dobrze nadaje się do topienia.
- W tym czasie kroimy bagietkę lub inne pieczywo na małe kromki około 1,5 centymetrowej grubości.
Do tego przepisu pieczywo nie musi być świeże, więc jeśli macie jakieś czerstwe resztki to również doskonale się sprawdzą.
- Kilka minut przed końcem gotowania nagrzewamy piekarnik do 180 stopni.
Jeśli mamy taką funkcję, to ustawiamy go na grillowanie i na górnej wysokości umieszczamy nasze pieczywo, które mocno rumienimy z obu stron.
- Kiedy zupa jest już ugotowana, należy spróbować czy nie wymaga dodatkowej soli lub pieprzu według własnych preferencji.
- Na dnie naczynia, w którym będziemy zapiekać naszą zupę układamy 2-3 grzanki.
- Posypujemy je niewielką ilością sera.
- Wlewamy zupę.
- Na zupie układamy grzanki i ponownie posypujemy serem, tym razem jego ilość może być trochę większa.
- W tym miejscu możemy dodać również kilka listków tymianku, który doda zupie aromatu. Jeśli nie lubicie tymianku, to nie musicie się obawiać, bo bez niego również powinna smakować wyśmienicie i nie jest to składnik obowiązkowy.
- Zupę wkładamy do rozgrzanego piekarnika na około 5-8 minut, aż ser się roztopi i zacznie się rumienić.
- Zupę podajemy od razu po wyjęciu z piekarnika. Bon appetit! Smacznego!
