Klasztor na Monte Cassino to potoczna nazwa klasztoru Montecassino zbudowanego na górze Cassino, tuż obok miasta o takiej samej nazwie. Klasztor jest niezwykle często odwiedzany przez polskich turystów – nic dziwnego, tuż obok niego rozegrała się jedna z najważniejszych bitew II Wojny Światowej, w której tak wielki udział mieli Polacy, czego dowodem jest znajdujący się nieopodal opactwa Polski Cmentarz Wojskowy. Sam klasztor jest również niezwykle ciekawy, to właśnie tu w VI wieku święty Benedykt spisał reguły zakonu benedyktynów.
Klasztor na Monte Cassino – informacje praktyczne
adres: Cassino, Prowincja Frosinone, Włochy
współrzędne geograficzne: 41.489329, 13.812881 (parking i wejście)
godziny otwarcia:
od 21 marca do 31 października codziennie od 8:45 do 19:00
od 1 listopada do 20 marca od 9:00 do 9:00 w dni powszednie oraz od 8:45 do 5:15 w niedziele i święta
ceny biletów: wejście do klasztoru jest bezpłatne
cena parkingu: 3 euro
Historia opactwa Montecassino
Wzgórze Monte Cassino, jeszcze przed nadaniem mu tej nazwy, pełniło rolę miejsca, gdzie oddawano cześć bogom. W czasach Cesarstwa Rzymskiego znajdowały się tu prawdopodobnie świątynie Wenery, Febusa i Jowisza. Pomiędzy 529 a 529 rokiem naszej ery, dotarł tu i postanowił osiąść Benedykt z Nursji, założyciel zakonu benedyktynów. Antyczne miejsca kultu przemianowane zostały na chrześcijański klasztor. Benedykt w tym miejscu spisał regułę swojego zakonu. Mieszkała tu też siostra bliźniaczka świętego Benedykta, święta Scholastyka, która była założycielką zakonu benedyktynek.
Ze względu na strategiczne położenie klasztoru, był on potencjalnym celem ataków. W 584 roku wzgórze zostało zdobyte przez Longobardów (germańskie plemię), którzy wypędzili mnichów. Benedyktyni powrócili na wzgórze w 718 roku, klasztor został jednak ponownie zdobyty i zniszczony (tym razem przez Saracenów). W 949 roku podjęto próbę odbudowania klasztoru, a ponad wiek później jego opat – Dezyderiusz został wybrany na papieża (przyjął imię Wiktor III). Papież przez rok mieszkał w Monte Cassino, co znacząco przyczyniło się do wzrostu bogactwa klasztoru.
W 1349 roku klasztor został częściowo zniszczony w wyniku trzęsienia ziemi, szybko jednak go odbudowano i znów zaczął rozkwitać. To właśnie z okresu od XVI do XVIII wieku pochodziła większość zabudowań zniszczonych podczas bombardowania w 1944 roku.
Bombardowanie klasztoru
Wzgórze, na którym zbudowano klasztor było w pewnym sensie jego przekleństwem, ponieważ przez wieki przysparzało mu najazdów i ze względu na położenie klasztor był niszczony. Strategiczne znaczenie wzgórza, które mogło strzec drogi z Neapolu do Rzymu widzieli również Niemcy. Monte Cassino stało się jednym z najważniejszych punktów obronnych III Rzeszy w 1943 i 1944 roku. Klasztor kilkukrotnie próbowano zdobyć, udało się to jednak dopiero w maju 1944 roku (w bitwie ogromną role odegrali Polacy z 2. Korpusu pod dowództwem generała Andersa). Wcześniej jednak po nieudanych próbach zdobycia klasztor został zbombardowany.
Opactwo zostało zbombardowane w lutym 1944 roku przez 256 alianckich bombowców pociskami o masie 576 ton. W owym czasie decyzja ta budziła ogromne kontrowersje, bo mimo iż większość bezcennych dzieł sztuki została wcześniej ewakuowana, to sam klasztor miał ogromne znaczenie historyczne. Ponadto opat klasztoru, po tym jak został ewakuowany, stwierdził, że do chwili zburzenia Montecassino nie było w opactwie niemieckich żołnierzy, ich broni, ani innych instalacji militarnych oraz że Niemcy przestrzegali ustalonych wcześniej zasad dotyczących wykorzystywania klasztoru.
Brytyjski generał J.F.C Fuller określił bombardowanie klasztoru jako akt czystej głupoty. Bombardowanie było szeroko potępiane w świecie, szczególnie przez osoby, które miały okazję obejrzeć film z bombardowania.
Kilka scen z bombardowania klasztoru obejrzeć można w poniższym filmie (od 1:50).
Klasztor na Monte Cassino – zwiedzanie
Klasztor w 1945 roku został odbudowany i dziś udostępniony jest dla zwiedzających. W klasztorze największą grupę zwiedzających stanowią Polacy, którzy przybywają odwiedzić znajdujący się nieopodal Cmentarz Wojenny. Sam klasztor został dość wiernie odbudowany i z pewnością zyska uznanie większości odwiedzających. Widząc malowniczy widok rozciągający się z klasztoru, nie dziwi fakt wybrania wzgórza jako miejsca kultu religijnego – mnisi z pewnością musieli czuć się tu nieco bliżej Boga.

fot. Krzysztof Dziewięcki

fot. Krzysztof Dziewięcki
Klasztor posiada kilka interesujących dziedzińców, na których znajdziemy między innymi figury świętego Benedykta oraz jego siostry bliźniaczki – świętej Scholastyki czy długie i szerokie, wykonane z marmuru schody prowadzące do zapierającej dech w piersiach Katedry di Santa Maria Assunta e San Benedetto abate.
Wnętrze klasztoru
Wnętrze zachwyca mnogością detali, złotych ornamentów i wspaniałych fresków.

fot. Krzysztof Dziewięcki

fot. Krzysztof Dziewięcki

fot. Krzysztof Dziewięcki
Podziemia klasztoru
Warto również zejść do podziemi klasztoru, gdzie znajdują się piękne mozaiki i interesujące płaskorzeźby.

fot.Krzysztof Dziewięcki

fot. Krzysztof Dziewięcki

fot. Krzysztof Dziewięcki
Podsumowanie
Podczas pobytu we Włoszech, będąc w okolicy Monte Cassino, oprócz odwiedzenia cmentarza wojskowego z pewnością warto zajrzeć do położonego nieopodal klasztoru. Przejść się jego krużgankami i po dziedzińcu, poprzyglądać się figurom świętych, zobaczyć piękne białe gołębie, a na koniec podziwiać jego misternie urządzone wnętrze.

fot. Krzysztof Dziewięcki

Tablica informacyjna na parkingu przy klasztorze

fot. Krzysztof Dziewięcki