Gulasz (węg. gulyásleves lub gulyás) to narodowa węgierska potrawa z wołowiny, cebuli oraz papryki, tradycyjnie przygotowywana nad ogniem w kociołkach (bograczach) przez węgierskich pasterzy bydła. Ten sposób przygotowywania gulaszu nadal jest na Węgrzech dość popularny i kilkukrotnie miałem okazję w takim procesie uczestniczyć. Gulasz ugotowany w tradycyjny sposób nazywany jest bográcsgulyás.
Zupa, którą dziś przygotujemy, w języku węgierskim znana jest jako gulyásleves lub gulyás. W Polsce tymczasem, mianem gulasz najczęściej określa się kilka węgierskich potraw, w szczególności mięsny sos, który je się jako dodatek do kaszy czy placków po węgiersku (danie to nie pochodzi z Węgier tylko z Podhala). Właściwy gulasz najczęściej określany jest jako zupa gulaszowa. Gulasz to danie bardzo wyraziste i rozgrzewające. Na Wielkiej Nizinie Węgierskiej przygotowywane od przynajmniej XVIII wieku, kiedy to pojawiają się o nim pierwsze wzmianki. Gulasz ma wiele wariantów i często jego sposób przygotowywania trochę różni się w zależności od domu, w którym jest robiony. Zapraszamy Was, abyście wypróbowali nasz tradycyjny przepis na gulasz.
Wpis jest częścią serii kuchnie świata, w ramach której pokazujemy Wam przepisy z różnych krajów. W serii znajdziecie przepisy na potrawy między innymi kuchni włoskiej i kuchni amerykańskiej. Na stronie nie ma jeszcze działu prezentującego kuchnię węgierską, zapraszamy jednak do zakładki kuchnie świata – pozostałe kraje, gdzie znajdziecie inne ciekawe przepisy. W dziale Węgry znajdziecie za to wiele artykułów dotyczących zwiedzania, które powstały podczas naszych licznych wizyt w tym ciekawym kraju. Szczególnie polecamy Wam artykuły dotyczące zwiedzania stolicy, takie jak Budapeszt w 1 dzień czy 10 miejsc, które warto zobaczyć w Budapeszcie.
Gulasz
Składniki
- 700 gramów wołowiny w kawałku
- 2 średnie marchewki (ok. 90 gramów)
- 1 pietruszka (ok. 50 gramów)
- 150 gramów selera (korzeń)
- 5 małych ziemniaków (ok. 300 gramów)
- połowa pomidora (ok. 100 gramów)
- 3 ostre papryczki (ok. 15 gramów)
- 1 papryka słodka (ok. 90 gramów)
- 3 cebule białe (ok. 250 gramów)
- 3 łyżki smalcu lub oleju roślinnego (ok. 45 gramów)
- 3 ząbki czosnku (ok. 20 gramów)
- 1 łyżeczka czarnego pieprzu (ok. 5 gramów)
- 1 łyżeczka mielonego kminku (ok. 5 gramów)
- 1,5 łyżki soli (ok. 20 gramów)
- 3 łyżki wędzonej papryki słodkiej (ok. 30 gramów)
- 3 liście laurowe
- 4 gałązki natki pietruszki
- 1 łyżeczka pasty Eros Pista (opcjonalnie)
- 2 litry wody
Instrukcje
- Wołowinę płuczemy i jeśli jest potrzeba, oczyszczamy z błon i innych części, które nam się nie podobają.
Mięso kroimy w plastry około 1,5 centymetra grubości.
- Plastry kroimy w kostkę tak, aby miała ona boki około 1,5 centymetra grubości.
- Ziemniaki kroimy w kostkę, podobną do wielkości mięsa. Po pokrojeniu wstawiamy je do miski z wodą, aby wytraciły nieco skrobi.
- Marchewkę kroimy w plastry o grubości około 0,5 centymetra.
- Z pietruszką postępujemy podobnie jak z marchewką.
- Jeśli używamy większej marchewki lub pietruszki, przed krojeniem w plastry możemy ją przeciąć wzdłuż tak, aby po pokrojeniu otrzymać półplasterki.
- Selera kroimy w kawałki o wielkości zbliżonej do marchewki i pietruszki.
- Cebulę kroimy w drobną kostkę.
- Połowę pomidora również kroimy w kostkę.
Pomidor to składnik nieco kontrowersyjny. Jest powszechnie używany do przygotowania tradycyjnego gulaszu w wielu węgierskich domach, nie brakuje jednak też tych, gdzie tego warzywa się nie używa.
- Paprykę słodką oczyszczamy z gniazd nasiennych oraz błon, a następnie kroimy w niewielkie kawałki, wielkością zbliżone do marchewki.Do przygotowania gulaszu najczęściej używa się białej węgierskiej papryki (tv paprika) o cienkiej skórce i charakterystycznym smaku. W Polsce okresowo dostępna jest w niektórych marketach.Jeśli nie macie tv paprika możecie zastąpić ją inną słodką papryką, najlepiej właśnie taką o cienkiej skórce.
- Trzy małe papryczki chilli oczyszczamy z gniazd nasiennych i błonek.
Rodzaj i kolor ostrej papryki jaki zastosujecie, jest zależny od tego, jaki poziom ostrości chcecie uzyskać.Jeśli chcecie, aby Wasza potrawa była łagodniejsza, użyjcie tylko 1 lub 2 papryczek lub mniej ostrych odmian.
- W garnku rozgrzewamy 3 łyżki tłuszczu, na który następnie wrzucamy pokrojoną wcześniej cebulę i smażymy na małym ogniu przez około 4-5 minut aż się zeszkli.
- Tradycyjnie, do przygotowania gulaszu używa się smalcu mangalicy, węgierskiej włochatej pół-dzikiej świni. Smalec z mangalicy uważany jest za jeden z najlepszych na świecie, niestety w Polsce jest trudno dostępny.Jeśli nie macie dostępu do smalcu z mangalicy, użyjcie zwykłego smalcu świni lub oleju rzepakowego.
- Po 5 minutach dodajemy 3 łyżki słodkiej papryki, a następnie wszystko dokładnie mieszamy.
- Dodajemy wołowinę i smażymy na średnim ogniu, co jakiś czas mieszając.
- Po 10 minutach dodajemy przyprawy: łyżeczkę kminku, łyżeczkę mielonego czarnego pieprzu i łyżeczkę soli.
- Wrzucamy 3 obrane wcześniej ząbki czosnku.
- Dodajemy ostre papryczki.
- Dodajemy pokrojoną wcześniej połowę pomidora.
- Dodajemy słodką paprykę.
- Smażymy co jakiś czas mieszając przez około 5 minut.
- Dolewamy dwie szklanki wody, aby nie ochłodzić całego dania warto dodać gorącą wodę z czajnika lub przynajmniej gorącą wodę z kranu. Zmniejszamy ogień i pozostawiamy gulasz bez przykrycia przez kolejne 5 minut.
- Dodajemy pokrojoną wcześniej marchewkę, selera, pietruszkę oraz ziemniaki.
- Wlewamy 6 szklanek wody (1,5 litra) i wrzucamy 3 liście laurowe.
- Przykrywamy garnek. Kiedy zupa zacznie się gotować, przestawiamy ją na najmniejszy palnik i gotujemy przez około 40 minut co jakiś czas mieszając.
- W tym czasie drobno siekamy kilka gałązek natki pietruszki.
- Po 40 minutach, próbując sprawdzamy czy wszystkie składniki są dobrze ugotowane.
- Zupa wymaga teraz indywidualnego dodania soli i pieprzu według własnych preferencji.Ja dodaję 3/4 łyżki soli, zupa jest dość ostra, więc według mnie nie wymaga dodatkowego pieprzu.
- (Opcjonalnie): Dodajemy łyżeczkę ostrej węgierskiej pasty Eros Pista. Pasta ta jest według nas jednym z produktów, które warto kupić na Węgrzech. Od jakiegoś czasu jest również dostępna w wielu polskich marketach.Pasta Eros Pista jest bardzo ostra, nie jest też tradycyjną częścią gulaszu. Jeśli nie lubicie zbyt ostrych potraw lub chcecie zrobić w 100% tradycyjny gulasz to pomińcie ten punkt.
- Po doprawieniu, do garnka z gulaszem wrzucamy pietruszkę i mieszamy.Nasz gulasz jest już gotowy!
- Gulasz najczęściej podawany jest z chlebem lub csipetke - gotowanym w nim makaronem.
Smacznego!