Zemsta Sułtana w Turcji, Klątwa Faraona w krajach arabskich czy Zemsta Montezumy w Ameryce Łacińskiej, to żartobliwe określenia dość nieprzyjemnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych, które dotykają wielu europejskich turystów spędzających egzotyczne wakacje. Czym dokładnie jest zemsta faraona, w jakich krajach jesteśmy na nią szczególnie narażeni, czy można jej uniknąć oraz jak to zrobić? Między innymi tego dowiesz się z poniższego artykułu, którego partnerem jest Zdrovit.
Zemsta Faraona – co to jest?
Zemsta Faraona to dolegliwość, którą zna niemal każdy, kto w swoim życiu miał okazję odwiedzić Turcję lub kraje arabskie. Jest to zespół dolegliwości żołądkowo-jelitowych mogących objawiać się biegunką, wymiotami, nudnościami, gorączką lub nawet wszystkimi powyższymi. Dolegliwości te występują u około połowy europejskich turystów odwiedzających kraje Bliskiego Wschodu. Występują one zazwyczaj od 3 do 4 dni i spowodowane są nieprzystosowaną do tamtejszych bakterii florą bakteryjną występującą w układzie pokarmowym Europejczyków.
Zemsta faraona to oczywiście określenie potoczne, formalnie dolegliwości te nazywane są biegunką podróżnych (łac. diarrhoea viatorum) i powiązane są z wyjazdem poza miejsce stałego pobytu, najczęściej do krajów o nieco niższym standardzie sanitarno-higienicznym.
Przyczyny biegunki podróżnych
Biegunka podróżnych często mylona jest ze zwykłym zatruciem pokarmowym lub jej występowanie błędnie wiązane jest ze spożywaniem ostrych pokarmów, które popularne są w Turcji i krajach Bliskiego Wschodu. Choroba w 80% przypadków wywoływana jest jednak przez bakterie, pozostałe przypadki to zakażenia wirusami lub zakażenia mieszane.
W otaczającym nas świecie jest wiele bakterii, niektóre z nich zamieszkują także nasz układ pokarmowy. W tym miejscu należy zaznaczyć, że większość drobnoustrojów żyjących w naszym organizmie wpływa pozytywnie na jego funkcjonowanie. Każdy człowiek ma około 90 bilionów dobrych bakterii, które chronią nas przed bakteriami chorobotwórczymi, nie pozwalają im się swobodnie rozmnażać, itp. Całość bakterii zamieszkujących nasz organizm określana jest jako mikrobiota, która u każdego człowieka jest inna i zależy od wielu czynników, jednym z najważniejszych z nich jest miejsce zamieszkania. To właśnie nieprzystosowana lub słaba mikrobiota, powoduje w większości przypadków wystąpienie biegunki podróżnych.
Zemsta faraona – objawy
Pierwsze objawy biegunki podróżnych pojawiają się po 2-3 dniach od przyjazdu do celu podróży. Objawy trwają najczęściej 3-4 dni i ustępują samoistnie. Podczas choroby mogą wystąpić wszystkie lub tylko niektóre objawy.
Najważniejsze objawy zemsty faraona:
- biegunka
- wymioty
- nudności
- gorączka
- ból brzucha
Zemsta Faraona – kraje wysokiego ryzyka
Wizyta w nowym kraju wiąże się z możliwością spróbowania lokalnej kuchni. Niestety nasza mikrobiota nie zawsze jest do tego przystosowana. Europejczycy często dość trudno znoszą np. kuchnie turecką
Polacy i Europejczycy są najbardziej narażeni wyjeżdżając do Turcji, krajów Bliskiego Wschodu, Chin, Ameryki Środkowej oraz Południowej oraz niemal całej Afryki. Według badań, około połowa Polaków wyjeżdżających do Turcji przechodzi biegunkę podróżnych. Podczas naszego pierwszego wyjazdu do Turcji w 2016 roku, kiedy zrealizowaliśmy jedno marzeń z naszej listy marzeń i zjedliśmy kebab w Stambule, w trakcie ponad tygodniowego wyjazdu, z naszej siedmioosobowej grupy tylko mnie oszczędził mściwy sułtan. Reszta moich towarzyszy niestety część wyjazdu musiała spędzić w hotelowej toalecie.
Wśród najpopularniejszych destynacji turystycznych wybieranych przez Polaków, jako kraje podwyższonego ryzyka wyszczególnić można:
- Turcję
- Egipt
- Indie
- Tunezję
- Maroko
Biegunka podróżnych to kwestia indywidualna i może wystąpić również w innych krajach, nawet w tych o zbliżonych lub wyższych standardach higienicznych.
Biegunka podróżnych – jak się przed nią uchronić?
W Internecie można znaleźć wiele informacji o tym jak uniknąć biegunki podróżnych. Niestety, wiele artykułów zawiera porady osób, które chyba nigdy nie podróżowały, odradza się między innymi jedzenia lokalnej kuchni, próbowania street foodu czy picia świeżo wyciskanych soków. Oczywiście działania te mają charakter ochronny, mogą jednak niemal całkowicie odebrać przyjemność z podróżowania.
Zmniejszyć ryzyko wystąpienia biegunki podróżnych możemy:
- myjąc ręce przed każdym posiłkiem,
- myjąc wszystkie spożywane warzywa i owoce,
- unikając wody z kranu,
- unikając lodu, który zazwyczaj jest robiony z wody z kranu,
- unikając świeżego mleka, a produkty mleczne wprowadzać do diety stopniowo (aby nasza flora zdążyła się przyzwyczaić),
- pijąc po posiłku wysokoprocentowy alkohol (wódkę, rum, itp.).
Przed wyjazdem warto zadbać odpowiednio o mikrobiotę jelit. Jeśli Wasza mikrobiota jest słaba, przed wyjazdem przechodziliście zatrucie pokarmowe lub przyjmowaliście antybiotyk, warto zadbać o wzmocnienie jej przez przyjęcie probiotyku. Probiotyki dostępne są bez recepty w każdej aptece.
Oprócz nich warto w domu spożywać również produkty zawierające duże ilości dobrych bakterii: jogurty, maślanki oraz domowej produkcji kiszoną kapustę czy kiszone ogórki.
Biegunka podróżnych – co robić kiedy wystąpi?
Jeśli trafiłeś na ten artykuł z wyszukiwarki internetowej, to prawdopodobnie u Ciebie lub kogoś z Twoich bliskich wystąpiła Zemsta Faraona.
W skrócie:
- pij dużo wody, gorzkiej herbaty lub rumianku,
- uzupełnij utracone składniki mineralne elektrolitami,
- usuń z diety posiłki ciężkostrawne, mięso, alkohol, soki oraz produkty zawierające cukry,
- leków przeciwbiegunkowych (które eliminują problem, a nie przyczynę jego powstania), używaj tylko wtedy, kiedy dolegliwości dopadną Cię w niekomfortowych warunkach np. w podróży,
- w celu złagodzenia objawów biegunki oraz naprawy flory bakteryjnej przyjmij odpowiedni probiotyk,
- jeśli objawy mają charakter bardzo ostry lub występują u małego dziecka, udaj się do lekarza lub szpitala.
W sytuacji wystąpienia Zemsty Faraona, należy przede wszystkim zacząć od odpowiedniego nawodnienia organizmu. Podczas biegunki przyjmuj dużą ilość płynu w postaci wody oraz substancji odżywczych w postaci elektrolitów. Na biegunkę podróżnych szczególnie narażone są dzieci, szybciej się również odwadniają. Jeśli biegunka wystąpi u dziecka i ma ostry charakter, najlepiej udać się do lekarza.
Co jeść podczas biegunki?
Dietę należy oprzeć na posiłkach bezpiecznych i lekkostrawnych. Podczas biegunki najlepiej jeść ryż, sucharki, kleik ryżowy, banany, gotowaną lub pieczoną marchew i ziemniaki. W trakcie biegunki nie powinno się pić napojów słodzonych oraz alkoholu (który powoduje odwodnienie). Najlepszymi napojami będą woda wysokozmineralizowana, gorzka mocna herbata, mięta czy rumianek
Jeśli jesteś w trakcie podróży, możesz przyjąć leki przeciwbiegunkowe, które pomogą Ci przetrwać podróż do miejsca docelowego. Pamiętaj jednak, że leki te działają jedynie na objawy, nie wpływają na przyczynę ich powstania.
Objawy biegunki powodują dodatkowe wyniszczenie mikrobioty, aby skrócić czas jej występowania oraz aby objawy były mniej dolegliwe, warto przyjąć również probiotyk. Należy pamiętać przy tym, że pozytywny wpływ na skrócenie czasu trwania biegunki będą miały jedynie określone szczepy bakterii.
Jaki probiotyk wybrać przy biegunce?
Probiotyki produkowane są chyba przez wszystkie koncerny farmaceutyczne, wybór ich jest więc dość duży, a ceny stosunkowo niskie. Niestety, ostatnie badania Najwyższej Izby Kontroli były dla wielu producentów druzgocące. Na 56 badanych próbek aż 89% nie posiadało stabilności liczby żywych bakterii, a wraz z upływem czasu, jeszcze w okresie przydatności do spożycia, następował dynamiczny spadek ilości żywych bakterii.
Kupując probiotyk należy więc kierować się nie tylko ceną, ale również szeregiem innych czynników.
Dobry probiotyk:
- należy przechowywać w lodówce, jeśli w aptece przechowywane są na półce, to prawdopodobnie ilość bakterii w kapsułce jest wielokrotnie niższa, niż deklarowana przez producenta. Mogą być przechowywane w temperaturze pokojowej maksymalnie kilka dni, bakterie wrażliwe są bowiem na temperaturę, która powoduje, że obumierają. Wybierając więc produkt, który leżał na aptecznej półce istnieje duże prawdopodobieństwo, że będzie on bezużyteczny.
- powinien zawierać bakterie opisane za pomocą nazwy rodzajowej, gatunkowej oraz nazwy szczepu np. bifdobacterium breve BR03. Sama nazwa rodzajowa używana przez producenta może świadczyć o tym, że probiotyk nie ma faktycznych właściwości leczniczych, są one bowiem bardzo szczepozależne i ta sama bakteria w zależności od szczepu może mieć różne działanie.
- powinien zawierać dużą ilość bakterii, które będą znajdować się w kapsułce odpornej na panujące w układzie pokarmowym warunki, która pozwoli dostarczyć je żywe do jelita i założyć kolonie. Przeciętnie probiotyki zawierają około 4 miliardów bakterii, warto wybierać jednak produkty, które mają ich więcej.
My podczas naszej podróży „W 100 dni dookoła Europy” korzystamy z probiotyku Zdrovit Lacium Forte, który spełnia wszystkie kryteria, aby można było nazwać go wysokiej jakości probiotykiem wartym polecenia.
Podsumowanie
Zemsta Faraona może naprawdę uprzykrzyć wymarzone wakacje. Ryzyko wystąpienia biegunki podróżnych można jednak zminimalizować jeszcze przed wyjazdem, dbając o odpowiednią mikrobiotę w jelitach. Będąc na wakacjach należy jeszcze bardziej niż w domu pamiętać o higienie oraz przestrzeganiu kilku zasad, które pomogą zminimalizować ryzyko wystąpienia zatrucia, a w swojej apteczce warto mieć probiotyk z odpowiednim szczepem bakterii, który w przykrej sytuacji pomoże nam złagodzić jej przebieg oraz skrócić czas jej trwania.