Pilatus
pilatus

Lucerna przez wiele osób uznawana jest za jedno z najpiękniejszych szwajcarskich miast. Zabytkowa część miasta z wpisanym na listę UNESCO Mostem Kaplicznym będącym perłą w jej architektonicznej koronie, interesujące muzea z Muzeum Transportu Szwajcarskiego na czele oraz przede wszystkim niezwykłe położenie u wybrzeża Jeziora Czterech Kantonów oraz u podnóża pięknej i majestatycznej góry – Pilatusa, którego postrzępiony masyw od lat pobudza wyobraźnię miejscowych oraz przyjezdnych.

Pilatus, to chętnie odwiedzana przez turystów góra, z której przy dobrej pogodzie rozciąga się niesamowita panorama na liczne szwajcarskie trzy- i czterotysięczniki. W poniższym artykule dowiecie się nieco o historii samej góry, o tym co czyni ją wyjątkową wśród setek alpejskich masywów oraz przede wszystkim znajdziecie praktyczne informacje dotyczące wejścia lub wjazdu na samą górę, informacje o tym gdzie można zostawić samochód i czy wejście na najwyższy jej wierzchołek jest trudne.

Pilatus jest jedną z atrakcji Grand Tour, samochodowej trasy po Szwajcarii, o której więcej informacji znajdziecie w tym artykule. Osoby, które chcą wybrać się w taką trasę zachęcamy również do zerknięcia do bezpłatnego 100-stronicowego ebooka o zwiedzaniu Szwajcarii napisanego przez Adrianę Czupryn i Mirko Kaupata z Mojej Szwajcarii.

Dlaczego Pilatus jest wjątkowy?

Pilatus to masyw górski będący częścią niewielkiego pasma Alp Emmentalskich należących do Alp Zachodnich. Alpy Emmentalskie graniczą od południowego zachodu z Alpami Berneńskimi, a od południowego wschodu z Alpami Urneńskimi. Najwyższy wierzchołek Pilatusa – Tomlishorn ma 2132 m n.p.m. i w samej Szwajcarii jest 364 wyższych szczytów. Nie odznacza się on też swoją wybitnością wynoszącą 585 metrów, która klasyfikuje go na 122 miejscu w Szwajcarii. Skoro nie wysokość oraz nie wybitność, to co jest tak niezwykłego w Pilatusie, że poświęcamy mu ten artykuł, a sama góra uznawana jest za jedno z najpiękniejszych miejsc w Szwajcarii? Przede wszystkim świetne położenie. Pilatus położony jest na styku Alp oraz Wyżyny Szwajcarskiej. Jest szczytem położonym w północnej części swojego pasma, przez co rozciąga się z niego niesamowity widok na inne, dużo wyższe góry. Gdyby masyw znajdował się kilkadziesiąt kilometrów na południe ginąłby wśród wyższych kolegów, jego położenie sprawia jednak, że jest on prawdziwym panem swojej okolicy.

widok na alpy z masywu pilatus

Pilatus leży na granicy kantonów Obwalden i Nidwalden, ale od najwyższego jego punktu do granicy z kantonem Lucerny jest niespełna 1,5 kilometra. Swoją wybitnością góruje nad regionem. Najwyższy szczyt Lucerny – Brienzer Rothorn ma co prawda 2350 m n.p.m i imponującą wybitność 1342 metrów, położony jest jednak około 30 kilometrów na południowy zachód, przez co jest tylko jedną z wielu gęsto usianych tam gór. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku najwyższej góry kantonu Obwalden – Titlisa (3238 m n.p.m) o wybitności 978 metrów, który położony jest około 30 kilometrów na południowy wschód. Nie musimy chyba już pisać, że sytuacja wygląda podobnie jeśli chodzi o najwyższy wierzchołek trzeciego z kantonów – Nidwalden, którego najwyższa góra Rotsandnollen (2700 m n.p.m) położona jest 22 km na południe od Pilatusa.

pilatus widziany z lucerny
Zamglony Pilatus widziany z brzegu Jeziora Czterech Kantonów, tuż obok Muzeum Transportu w Lucernie.

Pilatus – wirtualna podróż

Mógłbym próbować przekonać Was do tego, że Pilatus jest piękny i jedyny w swoim rodzaju słowem pisanym, zdjęciami oraz filmem i w zasadzie będę próbował to zrobić, ale wcześniej zapraszam Was na wirtualną podróż po tej niesamowitej górze.

Poniżej znajduje się interaktywna podróż 3D stworzoną przez , która pozwoli Wam zobaczyć najważniejsze punkty masywu, takie jak trzy wierzchołki z różnych perspektyw czy nawet stacje kolejek od początkowych, przez pośrednie aż do tej końcowej.

Kamerę możecie przesuwać myszką przybliżając i oddalając interesujące Was punkty oraz zmieniając miejsce, w którym kamera się znajduje klikając w czerwone kropki na zdjęciu lub czerwone pinezki na mapie po prawej stronie.

źródło: https://www.pilatus.ch/

Pilatus – grób Piłata oraz góra smoków

Najstarsza pisana wzmianka o masywie pochodzi z XI wieku. W średniowieczu Pilatus nazywano Fräkmünt. Nazwa ta w dosłownym tłumaczeniu znaczy „pocięta góra” i związana jest z charakterystycznym wyglądem masywu. Do dziś dwa z jego zboczy noszą nazwy Fräkmüntegg oraz Fräkmünt.

W okolicach XV wieku górę zaczęto nazywać Mons Pileatus lub Pylatus, co według jednej z legend spowodowane jest tym, że na górze tej w zamulonym stawie pochowany został Poncjusz Piłat. Dokładnie ten sam, który skazał Jezusa na śmierć. Obecność grobu Piłata na górze miała powodować częste burze występujące w okolicach jej szczytów oraz fakt, że miejsce to uważano za przeklęte do tego stopnia, że próba wejścia na górę była przez Radę Miejską Lucerny karana grzywną.

alpy widziane z pilatusa

W 1555 roku dokonano pierwszego oficjalnego i zgodnego z przepisami wejścia na górę, którą to podczas wejścia poświęcono. Od tego czasu góra z czasem zaczęła przyciągać coraz więcej osób, a w niepamięć odeszło to, że jest przeklęta, mimo iż burze i częste zmiany pogody nadal są dla niej bardzo charakterystyczne.

Według innych legend, znanych już prawdopodobnie w średniowieczu, górę miały zamieszkiwać smoki, które lubiły tamtejsze jaskinie oraz gęste mgły często spowijające masyw. Według różnych podań i różnych wersji, smoki z góry widziano w różnych okolicznościach, ale ostatecznym dowodem na potwierdzenie tej tezy miał być zrzucony w pobliżu Lucerny głaz na pole jednego z rolników. Fakt ten prawdopodobnie miał miejsce w 1421 roku, a zrzucony przez smoka kamień do dziś znajduje się w Natur-museum w Lucernie i ma on prawdopodobnie pochodzenie kosmiczne.

Pilatus – parking, dojazd kolejką, wejście i informacje praktyczne

Parking obok najniższej stacji kolejki linowej w Kriens. Cena 5 CHF / dzień dokładne współrzędne: 47.030047, 8.277624
Parking obok najniższej stacji kolejki zębatej w Alpnachstad Cena 5 CHF / dzień dokładne współrzędne: 46.955819, 8.278414
pośrednia stacja kolejki linowej Fräkmüntegg
pośrednia stacja kolejki linowej Krienseregg
pierwsza stacja kolejki linowej Kriens
pierwsza stacja kolejki zębatej Alpnachstad
pośrednia stacja kolejki zębatej Aemsigen
Pilatus Kulm (2073 m n.p.m), górna stacja obu kolejek, hotele i restauracja
Esel (2118 m n.p.m.) - punkt widokowy na wschód słońca, jeden z wierzchołków
Oberhaupt (2108 m n.p.m) - punkt widokowy, jeden z wierzchołków
Tomlishorn (2132 m n.p.m.) - punkt widokowy na zachód słońca, jeden z wierzchołków

Jeśli wybierasz się do Szwajcarii samochodem to koniecznie zerknij do naszych artykułów Winiety w Szwajcarii oraz Samochodem do Szwajcarii – wszystko co powinieneś wiedzieć.

Pilatus – wjazd kolejką

historyczny plakat kolejki na pilatusie
Historyczny plakat przedstawiający masyw oraz kolejkę, którą można na niego wjechać.

Na Pilatus najłatwiej i najszybciej oczywiście wjechać. Można to zrobić z dwóch stron. Od strony północnej można wjechać kolejką linową z Kriens, a od strony południowej kolejką zębatą z Alpnachstad. Nie jest to rozwiązanie należące do najtańszych, ale zdecydowanie jest ono dużo szybsze i po pierwsze dostarcza niezapomnianych wrażeń (szczególnie wjazd kolejką zębatą, która pokonuje zbocze o nachyleniu 48%!), a po drugie pozwala podziwiać piękną panoramę rozciągającą się z Pilatusa osobom, które nie mają tyle czasu, aby wejść tam pieszo, nie posiadają odpowiedniej kondycji, mają ze sobą dużo bagaży czy też posiadają jakieś ograniczenia ruchowe.

My na Pilatus wjeżdżaliśmy kolejką zębatą od stron Alpnachstad oraz pokonywaliśmy kolejką linową, fragment z Pilatus Kulm do Fräkmüntegg i z powrotem. Jeśli mielibyśmy wybierać pomiędzy kolejką linową, a zębatą to wybralibyśmy raczej tą zębatą. Co prawda widoki nie są tak oszałamiające jak przy kolejce linowej, jednak możliwość przejechania się najbardziej stromą zębatą kolejką na świecie z nimi wygrywa. Zwłaszcza, że piękne widoki podziwiać można ze szczytu.

Ceny biletów kolejek na Pilatusie

Ceny biletów na kolejki na Pilatus mogą robić wrażenie, szczególnie na osobach, które Szwajcarię odwiedzają pierwszy raz. Niestety, tak jak w całym kraju, tak i tutaj nie należą one do najniższych, a zjazd i wjazd dorosłej osoby na Pilatusa to koszt około 300 zł.

TrasaBilet normalnyBilet ulgowy (dzieci od 6 do ukończenia 16 roku życia)Bilet bezpłatny (dla dzieci do ukończenia 6 roku życia)
Kriens/Alpnachstad–Pilatus Kulm–Kriens/Alpnachstad72 CHF (ok. 288 zł)36 CHF (ok. 144 zł)bezpłatnie z opiekunem
Kriens–Krienseregg–Kriens20 CHF (ok. 80 zł)10 CHF (ok. 40 zł)bezpłatnie z opiekunem
Kriens–Fräkmüntegg–Kriens40 CHF (ok. 160 zł)20 CHF (ok. 80 zł)bezpłatnie z opiekunem
Krienseregg–Fräkmüntegg–Krienseregg20 CHF (ok. 80 zł)10 CHF (ok. 40 zł)bezpłatnie z opiekunem
Fräkmüntegg–Pilatus Kulm–Fräkmüntegg32 CHF (ok. 128 zł)16 CHF (ok. 64 zł)bezpłatnie z opiekunem
Alpnachstad–Ämsigen25 CHF (ok. 100 zł)12,5 CHF (ok. 50 zł)bezpłatnie z opiekunem
Alpnachstad–Pilatus Kulm–Fräkmüntegg52 CHF (ok. 208 zł)26 CHF (ok. 104 zł)bezpłatnie z opiekunem
Kriens–Krienseregg10 CHF (ok. 40 zł)5 CHF (ok. 20 zł)bezpłatnie z opiekunem
Kriens–Fräkmüntegg20 CHF (ok. 80 zł)10 CHF (ok. 40 zł)bezpłatnie z opiekunem

Jeśli wasz budżet jest ograniczony, ale macie więcej czasu, można na Pilatusa wejść pieszo lub część trasy przejść pieszo, a część przejechać kolejką. W takim przypadku szczególnie polecam dojechać do pośrednich stacji kolejek i ostatnią, najbardziej widokową część trasy, zarówno z jednej jak i z drugiej strony pokonać na nogach.

Wjazd na Pilatus kolejką linową z Kriens

Wjazd na Pilatus kolejką linową zajmuje ok. 30 minut. Jest nieco szybszy i bardziej widokowy niż wjazd koleją zębatą. Kolejka linowa jest sporo młodsza od zębatej, bo gondole możemy zobaczyć tu dopiero od roku 1954.

Do stacji kolejki linowej w Kriens można dotrzeć samochodem (adres Schlossweg 1, Kriens, dokładne współrzędne GPS 47.030039, 8.277630) . Tuż obok stacji znajdują się dwa płatne parkingi (5 CHF, ok. 20 zł/dzień). Można tu też łatwo dotrzeć za pomocą komunikacji miejskiej przy pomocy autobusu linii numer 1, którego ostatni przystanek (Kriens, Zentrum Pilatus) znajduje się ok. 200 metrów od stacji kolejki. Linia numer 1 przejeżdża przez centrum Lucerny i kursuje co około 10 minut od wczesnych godzin porannych, aż do późnego wieczora. Dojazd komunikacją miejską można sprawdzić najłatwiej za pomocą Map Google.

Kolejka w górę kursuje 3 razy na godzinę codziennie od 8:30 do 17:00 w lecie oraz od 9:00 do 16:00 w zimie. W okresie od 25 października do 5 listopada 2021 kolejka nie będzie funkcjonować ze względu na przegląd. W dół kolejka jeździ od godziny 9:00 do 17:30 latem, oraz o godzinę krócej zimą. Dokładny rozkład jazdy kolejki linowej z Kierns na Pilatus Kulm można znaleźć na oficjalnej stronie kolejki.

Klimsenhornkapelle
Z kolejki linowej doskonale widoczna jest znajdująca się na Klimsenhornjoch (1864 m. n.p.m) kaplica nazywana Klimsenhornkapelle, która wzniesiona została w 1861 roku jako część hotelu Klimsenhorn, który stał kilkanaście metrów od niej, ale został zburzony w 1967 roku.

Na zdjęciu w prawym górnym rogu widoczny jest też najważniejszy obiekt Lucerny, wpisany na listę UNESCO Most Kapliczny.
Klimsenhornkapelle

Kolejka linowa ma dwa pośrednie przystanki w Krienseregg oraz Fräkmüntegg. Jeśli chcielibyście część trasy pokonać pieszo, to najlepiej kupić bilet do Fräkmüntegg skąd droga na szczyt powinna zająć niecałe 3 godziny (więcej informacji trochę niżej). Na Fräkmüntegg jest również park linowy oraz możliwość noclegu w namiotach rozwieszonych pomiędzy drzewami.

Wjazd na Pilatus kolejką zębatą z Alpnachstad

Na Pilatus można wjechać również od strony południowej z Alpnachstad, gdzie znajduje się stacja początkowa kolejki zębatej. Do miejsca tego można dotrzeć samochodem (adres Brünigstrasse 2, Alpnachstad, współrzędne parkingu 46.955819, 8.278414). Z Lucerny możliwy jest też dojazd komunikacją zbiorową pociągiem S5 kursującym co ok. 30 minut lub kursującym dwa razy dziennie statkiem.

stacja kolejki Alpnachstad

Kolejki zębata na Pilatus to kolejka wyjątkowa nie tylko ze względu na swój wiek (otwarto ją w 1889 roku), ale przede wszystkim ze względu na najwyższe nachylenie na świecie, które fragmentami sięga aż 48% (sic.!).

Wjazd kolejką zębatą na Pilatus Kulm zajmuje ok. 40 minut i jest mniej widokowy niż wjazd kolejką linową. Podczas podróży miniemy alpejskie łąki, przejedziemy przez imponujące skalne tunele, popatrzymy na śmiałków, którzy wybrali trudniejszą drogę na górę (jedna z tras pieszych oraz trasa kolejki krzyżują się w niemal najbardziej stromych punktach obu z nich) oraz będziemy mogli podziwiać imponujące formacje skalne. Kolejka zębata swój pośredni przystanek ma w Ämsigen i jeśli chcielibyście część trasy przejść pieszo, to możecie wysiąść właśnie tam (uwaga, wejście będzie strome, więcej informacji niżej, we fragmencie o wejściu na Pilatus pieszo).

Kolejka zębata kursuje jedynie do listopada, podobnie jak kolejka linowa ok. 3 razy na godzinę. Pierwszy wjazd rozpoczyna się o 8:10, a ostatni o 17:10. Pierwszy zjazd z Pilatusa ma miejsce o 8:45, a ostatni o 17:45. Dokładny rozkład jazdy kolejki zębatej można znaleźć na jej oficjalnej stronie.

Pilatus – wejście piesze

Kilkaset lat temu wejście piesze na Pilatusa nie było możliwe i nie było to związane z jej wysokością czy trudnością, a z tym, że góra uznawana była za przeklętą. Pierwszego oficjalnego wejścia dokonał w 1555 roku szwajcarski lekarz i przyrodnik Konrad Gesner, który musiał otrzymać specjalne pozwolenie od lokalnych władz. Urodzony w Zurychu Gesner był renesansową postacią z krwi i kości i wybitnym przedstawicielem humanizmu. Oprócz leczenia ludzi, opisywania przyrody oraz wchodzenia na uznawane za przeklęte góry, zajmował się również analizą biblii, leksykologią, lingwistyką czy filologią, uchodził za znawcę starożytnych, średniowiecznych i renesansowych dzieł, które wydawał ze swoimi komentarzami oraz jako człowiek, który zostawił po sobie szeroki dorobek naukowy z różnych dziedzin.

trasy wejścia na pilatus na mapie
Mapa z trasami pieszymi wokół masywu Pilatusa, źródło: broszura https://www.pilatus.ch/

Dziś na Pilatusa można wejść kilkoma różnymi szlakami, a góra nie jest uznawana już za przeklętą przez co nie są wymagane pozwolenia od władz świeckich czy kościelnych.

Trasa piesza z Alpnachstad na Pilatus

Z Alpnachstad na Pilatus wiodą generalnie dwie trasy. Pierwsza z nich, sporo krótsza pod kątem dystansu, jest bardziej wymagająca ze względu na bardzo strome podejście. Druga, dłuższa jest mniej wymagająca, bo podejście rozkłada się na prawie dwukrotnie dłuższy dystans. Obie trasy rozpoczynają się przy dolnej stacji kolejki zębatej i są dobrze oznaczone. Samochód można zostawić na parkingu właśnie przy stacji kolejki (współrzędne 46.955340, 8.278273).

Trasa Alpnachstad – Amsigen – Pilatus Kulm

Jedna z najpopularniejszych tras pieszych prowadzi od dolnej stacji kolejki zębatej w Alpnachstad przez Amsigen, aż do górnej stacji kolejki Pilatus Kulm, z której można udać się jeszcze na jeden z wierzchołków góry. Trasa jest dobrze oznaczona żółtymi znakami i przejście nią powinno zająć ok. 4,5 godziny. Długość trasy to około 7,5 km, a suma przewyższeń wynosi ok. 1630 metrów.

Trasa nie jest wymagająca technicznie, ale momentami jest bardzo stroma, szczególnie po około 40 minutach marszu, po wyjściu z lasu we fragmencie, gdzie idzie się wzdłuż torów kolejki. Nachylenie w tamtym miejscu wynosi aż 48%! Dojście do pośredniej stacji kolejki zębatej Amsigen powinno zająć około 2,5 godziny.

Trasa piesza fragmentami pokrywa się z trasą wjazdu kolejki zębatej. Zdjęcie dzięki uprzejmości Ani z bloga Unexpected Occurrence, https://unexpectedoccurrence.com/

W Amsigen można uzupełnić wodę i wyruszyć w dalszą część drogi, podczas której ukażą się nam już piękne widoki na samego Pilatusa. Trasa wiedzie wzdłuż wschodniego zbocza Matthorn. W tej części będzie dużo otwartej przestrzeni, na pewno zobaczymy też krowy oraz jest też duża szansa na wypatrzenie koziorożca!

Ostatni fragment trasy z dobrze widocznym celem. Foto dzięki uprzejmości Ani z bloga Unexpected Occurrence, https://unexpectedoccurrence.com/

GPX trasy można pobrać bezpłatnie ze strony Bergwelten, a trasa z wyjątkiem leśnego fragmentu widoczna jest też jako trasa piesza na mapach Google, przez co przed wyjściem można ją sobie przeanalizować na mapie satelitarnej. Opis przejścia tej trasy w języku angielskim wraz z większą ilością zdjęć znajdziecie na blogu Unexpected Occurrence, którego autorka użyczyła nam dwóch wykorzystanych tu zdjęć.

trasa Alpnachstad – Lütoldsmatt – Pilatus Kulm

Drugą popularną trasą na Pilatus z Alpnachstad, jest ta, w której Matthorn obchodzi się od zachodniej strony (Alpnachstad – Lütoldsmatt – Pilatus Kulm). Trasa ta jest dłuższa, bo liczy, aż 12 km i przejście jej zajmuje ok. 5,5 godziny, ale jest dużo mniej stroma, przez co uznawana jest za zdecydowanie łatwiejszą. Trasa ma 1630 metrów w górę i tylko 20 metrów w dół. Mniej więcej w połowie drogi znajduje się Lütoldsmatt, do którego trasę pieszą możemy przejechać sobie w 3D za pomocą Google Maps.

GPX trasy można pobrać ze strony Bergwelten. Trasa widoczna jest też jako trasa piesza w Mapach Google.

koziorożec
Koziorożce to mieszkańcy Pilatusa, których stosunkowo łatwo spotkać podczas wędrówek jego zboczami.

Trasa piesza z Lucerny/Kriens na Pilatus

Drugą najczęściej wybieraną pieszą trasą na Pilatus jest ta od strony północnej. Z miejscowości Kriens, będącej częścią aglomeracji Lucerny, z której na Pilatus Kulm można dotrzeć również za pomocą kolejki linowej.

Tutaj do wyboru mamy więcej różnych alternatywnych tras, z których większość przechodzi przez Fräkmüntegg, gdzie znajduje się pośrednia stacja kolejki linowej. Wejście na Fräkmüntegg od dolnej stacji kolejki linowej powinno zająć ok. 3 godziny, a na liczącej ok. 5 km trasie czeka nas ok. 800 metrów przewyższeń. GPX z trasą można pobrać ze strony Bergwalten.

Fräkmüntegg
Widok z Fräkmüntegg, stąd na szczyt jest jeszcze ok. 5,2 km.

Trasa piesza z Fräkmüntegg przez Alp Gschwänd, aż na Pilatus Kulm liczy około 5,2 km, na których pokonuje się 894 metry przewyższeń oraz schodzi się prawie 200 metrów w dół (fragment od Frankmuntegg do Alp Gschwand). Ten fragment trasy powinien zająć ok. 3 godziny. GPX trasy można pobrać między innymi ze strony Bergwelten. Istnieją też dwie o godzinę krótsze trasy przez Heitertannliweg oraz Gsäss, ale uwaga, bo obie określane są jako bardzo trudne.

Pilatus – trasy piesze i punkty widokowe

Gdy już dotrzemy na Pilatus, a właściwie na Pilatus Kulm (2073 m n.p.m), gdzie znajduje się górna stacja obu kolejek, dwa zjawiskowe hotele oraz utrzymana w epokowym stylu restauracja, możemy wybrać się na jedną z kilku bardzo widokowych, a zarazem dość łatwych i krótkich tras pieszych. Na trasach w sezonie może być sporo ludzi, ale tylko w godzinach, gdy kursują kolejki. Po godzinie 17:00 oraz wcześnie rano na Pilatus Kulm oraz na poszczególnych wierzchołkach turystów jest bardzo niewielu, przez co przez część czasu możemy mieć te miejsca tylko dla siebie.

trasy piesze na pilatusie
Najpopularniejsze trasy piesze na Pilatusie. Grafika pochodzi z materiałów ze strony https://www.pilatus.ch/

Przyjęło się, że na wschód słońca najlepiej wybrać się na jeden z trzech wierzchołków Pilatusa – Esel (2118 m n.p.m.), do którego dojście powinno zająć ok. 10 minut. Zachód najlepiej oglądać na innym, będącym zarazem najwyższym wierzchołkiem masywu – Tomlishornie (2132 m n.p.m.), do którego dojście zajmuje ok. 40 minut. W zaledwie 10 minut dojdziemy też na ostatni z wierzchołków – Oberhaupt (2106 m n.p.m.), możemy wybrać się również na smoczą trasę Drachenweg, która w zależności od wariantu zajmie od 15 do 30 minut.

Punkt widokowy Tomlishorn (trasa Pilatus Kulm – Tomlishorn – Pilatus Kulm)

Najwyższy szczyt Pilatusa – Tomlishorn (2132 m n.p.m.), to świetne miejsce do oglądania zachodów słońca. Trasa w jedną stronę to ok. 1,5 km i na tym dystansie trzeba pokonać mniej więcej 60 metrów przewyższeń, w większości na ostatnim etapie trasy. Trasa przez pierwsze kilkaset metrów biegnie właściwie po prostym i chodzą po niej nawet ludzie o kulach. Trudniejsze podejście to ostatnie 200-300 metrów, kiedy asfaltowa droga zamienia się w kamyki, nie jest tu jednak potrzebne jakieś specjalne górskie doświadczenie, bo dystans jest raczej krótki.

Dojście na Tomlishorn w fotograficznym tempie powinno zająć nam nie więcej niż 45 minut, jeśli zamiast na widokach skupimy się na trasie, to można zrobić to w mniej niż 30 minut.

W wielu miejscach na trasie znajdują się ławki, gdzie zmęczeni wędrowcy mogą odpocząć. Powrót tą samą trasą zajmie ok. 25-30 minut.

trasa piesza na tomlishorn - skały
schody na tomlishorn
Pierwsze schody znajdują się około pół kilometra od rozpoczęcia trasy.
droga na tomlishorn
Najtrudniejsze 200 metrów podejścia na Tomlishorn.
widok z tomlishorna
Widok z najwyższego szczytu w masywie – Tomlishorna.

Punkt widokowy Esel

Liczący 2118 metrów Esel to średni szczyt Pilatusa, który znajduje się tuż obok stacji kolejki oraz Hotelu Bellevue. Wejście na niego zajmuje mniej niż 10 minut i w całości odbywa się po bardzo ładnych schodach, które są podobno najczęściej fotografowanymi schodami w całej Szwajcarii Centralnej.

widok na Esel
Widok na Esel oraz znajdujący się u jego podnóża Hotel Bellevue wraz z górną stacją kolejki zębatej.
schody na Esel

Z Esela, czyli po polsku Osła, najlepiej obserwować wschód słońca. Ze szczytu widoczne są nie tylko pobliskie góry, ale również Lucerna oraz Jezioro Czterech Kantonów.

Punkt widokowy Oberhaupt

Kolejny znajdujący się bardzo blisko stacji kolejek punkt widokowy, a zarazem trzeci i najniższy z wierzchołków Pilatusa, to Oberhaupt (2108 m n.p.m). Wejście na niego to nie więcej niż 10 minut. Ze szczytu dobrze widać Jezioro Czterech Kantonów oraz znajdującą się u podnóża masywu Wyżynę Szwajcarską.

Szczyt Oberhaupt oraz hotel Pilatus Kulm
Oberhaupt (u góry z krzyżem) wraz z widocznymi schodami, którymi można na niego wejść z Pilatus Kulm.

Smocza Trasa Drachenweg

Z Pilatusem od setek lat nierozerwalnie wiążą się różne legendy, a sam masyw określany jest Górą Smoka. Nic dziwnego, w końcu w średniowieczu uważano, że w jaskiniach jego zbocza żyją smoki! To właśnie podczas pieszej trasy Drachenweg, szczególnie w mglisty i deszczowy dzień możemy poczuć klimat tych legend na własnej skórze.

Smocza trasa rozpoczyna się w tym samym miejscu co wejście na Oberhaupt i wiedzie wokół najniższego z wierzchołków całego masywu. W trakcie mamy możliwość wyboru nieco dłuższej (ok. 30 minut) trasy przez Chriesiloch lub krótszej trasy zajmującej ok. 10-15 minut.

Nocleg na Pilatusie – Hotel Pilatus Kulm

Hotel Pilatus Kulm***

Hotel Pilatus Kulm to bez wątpienia miejsce niezwykłe i jeden z najciekawszych hoteli w jakich przyszło nam spać. Nie ze względu na standard czy udogodnienia, którym oczywiście nie możemy nic zarzucić. Nie ze względu na liczbę gwiazdek, których jest tylko trzy, ale ze względu na spektakularne położenie, piorunujące widoki z okien oraz niezwykły klimat, który szczególnie w mgliste dni pozwala cofnąć się w czasie do belle epoque i roku 1890, kiedy ten spektakularnie położony trzygwiazdkowy hotel tu otworzono.

pilatus
hotel pilatus kulm
Wzniesiony w 1890 roku tuż obok jednego ze szczytów Pilatusa trzygwiazdkowy Hotel Pilatus Kulm to miejsce magiczne, z którego podczas ładnej pogody rozpościera się wspaniały widok na otaczające góry, gdzie aby dojrzeć koziorożca nie trzeba nawet wychodzić z pokoju, a podczas mgły roztacza się tu nutka tajemniczości niczym ze starych filmów szpiegowskich. Noc w dwuosobowym pokoju kosztuje około 1600 zł.
okno hotelu pilatus kulm

W hotelu mieści się 27 pokoi oraz 3 ekskluzywne apartamenty. Ze względu na niewielką liczbę miejsc, hotel często bywa w pełni wypełniony, dlatego jeśli myślicie o noclegu, to warto rezerwacji dokonać wcześniej. Nocleg w hotelu nie należy do najtańszych, bo cena pokoju dla dwóch osób rozpoczyna się od 460 CHF.

Wzniesiony przed 130 laty hotel ma w sobie to coś, co trudno jest określić, a co jest bardzo pociągające w takich wiekowych obiektach. To taka pewna nutka tajemniczości, którą czuliśmy też np. w otwartym w 1914 roku hotelu Astoria w Budapeszcie. Klimat, który jest tu wyczuwalny przypomina nieco ten ze starych filmów o przygodach Agenta 007, czy ze szpiegowskiej powieści, której akcja ma miejsce 100 lat temu. Gorąco polecamy, a jeśli martwicie się o standard tak leciwego obiektu, to nie musicie się martwić, bo w 2010 roku przeszedł on gruntowny remont oraz renowację! Hotel znajduje się oficjalnie w kantonie Obwalden, ale gdyby przebywanie w tym kantonie Was znudziło, to zawsze możecie przejść do znajdującego się kilkanaście metrów dalej kantonu Nidwalden. Z naszej łazienki do granicy kantonów było równo 10 metrów 🙂

W Hotelu Pilatus Kulm mieszczą się również dwie restauracje, które doskonale współgrają wystrojem i klimatem z całym obiektem.

Hotel Bellevue***

Na Pilatusie jest też drugi hotel, wzniesiony w 1964 roku posiadający 20 pokoi – Hotel Bellevue (to ten okrągły budynek). Pokoje w nim mają nieco niższy standard i różnią się od siebie nieco widokiem z okien, który nadal jest majestatyczny. Nocleg w Hotelu Bellevue jest nieco tańszy, a ceny dwuosobowych pokoi rozpoczynają się już od 300 CHF.

Hotel Bellevue oraz górna stacja kolejki linowej
Hotel Bellevue*** oraz górna stacja kolejki linowej.

Fräkmüntegg i nocleg w namiotach na drzewach

Pilatus to nie tylko sam szczyt, ale również pośrednie miejsca, w których na odwiedzających czekają różne atrakcje. Ważnym przystankiem zarówno podczas tras pieszych, jak i podczas wjazdu kolejką linową jest Fräkmüntegg będący pośrednią stacją tej kolejki.

Z Fräkmüntegg rozciąga się bardzo malowniczy widok na Pilatusa, który pięknie rozświetlany jest zarówno podczas wschodów, jak i zachodów słońca. W miejscu tym znajduje się restauracja, w której mogą posilić się wędrowcy oraz park linowy, w którym w weekendy można zarezerwować nocleg w namiocie rozwieszonym pomiędzy drzewami. My w takim namiocie spędziliśmy jedną noc.

frakmuntegg

Park linowy do godziny 17:00 dostępny jest dla turystów w cenie 28 CHF za 3 godziny dla osób dorosłych oraz w cenie 21 CHF dla dzieci i młodzieży pomiędzy 8, a 16 rokiem życia. W parku jest 10 tras o różnym poziomie trudności przeznaczonych zarówno dla dzieci jak i dorosłych.

Oprócz tego jest tu też możliwość swobodnego przejazdu pomiędzy drzewami, będąc zawieszonym do takich metalowych rurek. Cały przejazd trwa ok. 4 minut, ale jest bardzo fajny i jeśli nie próbowaliście wcześniej czegoś takiego to polecam. Koszt przejazdu to 10 CHF (ok. 40 zł).

krowa
Fräkmüntegg to świetne miejsce do wypasu bydła.
koza
Spotkać możemy tam również kozy.

Nocleg w namiotach na drzewach

Namioty znajdujące się w parku linowym położone są w bardzo ładnym miejscu, a rezerwacja w nich noclegu oznacza również to, że będzie się miało park linowy na wyłączność (o 17:00 jest zamykany i mogą przebywać w nim już tylko osoby nocujące).

namiot na drzewie na frakmuntegg

Pierwszy raz mieliśmy okazję spać w takich namiotach i bez wątpienia było to ciekawe przeżycie. Niestety same namioty nie należą do najwygodniejszych i nam nie spało się w nich najlepiej, dlatego że zsuwaliśmy się do środka, gdzie znajdowało się wyjście/wejście z namiotu. Gdyby tego wejścia tam nie było, tylko byłoby od frontu (gdzie też da się wyjść i wejść), to z pewnością byłoby nam wygodniej. Gdybyśmy spali w dwóch osobnych namiotach również byłoby wygodniej, ale my zdecydowaliśmy się na jeden.

Nocleg jednej dorosłej osoby kosztuje 160 CHF (ok. 640 zł), w przypadku gdy korzysta z namiotu sama lub 140 CHF (ok. 560 zł), gdy z namiotu korzysta więcej niż jedna osoba. Pobyt dziecka pomiędzy 12, a 16 rokiem życia 105 CHF, dziecka pomiędzy 8, a 12 rokiem życia 95 CHF, a dzieci młodszych niż 8 lat 65 CHF. W cenę noclegu wliczone są kolacja oraz śniadanie, wjazd kolejką linową z Kriens do Fräkmüntegg i z powrotem oraz dostęp do parku linowego na wyłączność po południu oraz rano (normalnie 28 CHF za 3 godziny).

kasia w namiocie na drzewie

Czy warto zdecydować się na taki nocleg? Według nas jeśli lubicie parki linowe i będziecie mogli wykorzystać park linowy na maksa, to warto rozważyć taką opcję, w przeciwnym razie zdecydowanie lepiej dołożyć kilkadziesiąt franków i zdecydować się na nocleg w hotelu Pilatus Kulm.

Podsumowanie

Pilatus to jedna z największych atrakcji centralnej części Grand Tour of Switzerland i zdecydowanie miejsce warte odwiedzenia. Piękne widoki na znajdujące się na południu trzy- i czterotysięczniki oraz na Wyżynę Szwajcarską i Jezioro Czterech Kantonów na południu, ciekawe trasy piesze oraz punkty widokowe sprawiają, że wizyta na Pilatusie to świetny pomysł zarówno jeśli chcemy spędzić tu jedynie kilka godzin, jak również jeśli mamy więcej czasu i możemy pozwolić sobie tutaj na kilkudniowy pobyt.

Materiał powstał we współpracy ze Szwajcarską Organizacją Turystyczną.

Komentarze

Komentarzy