Jarmark Bożonarodzeniowy w Koszycach to drugi największy słowacki kiermasz świąteczny, po organizowanym w stolicy, Jarmarku w Bratysławie. Košické rozprávkové Vianoce od lat odbywa się na reprezentacyjnej ulicy Hlavnej, tuż obok największych zabytków miasta. Zapraszamy do zapoznania się z relacją, która jest częścią serii artykułów o Jarmarkach Bożonarodzeniowych w Europie.
Jeżeli wybierasz się na Słowację samochodem, to zerknij do naszego artykułu Winiety na Słowacji, zachęcamy też do zapoznania się z innymi wpisami z kategorii Słowacja, takimi jak Co kupić na Słowacji? Najpopularniejsze produkty.
Koszyce – informacje o Jarmarku Bożonarodzeniowym w skrócie:
Kiedy: zazwyczaj koniec listopada – początek stycznia
Gdzie: ulica Hlavná (Główna)
Charakterystyczne produkty: lokše (ziemniaczane naleśniki), punc (poncz) medovina (miód pitny), langos, trdelnik, ciganska pecienka (cygańska pieczeń)
Uwaga: Jarmark Bożonarodzeniowy w Koszycach w 2019 roku rozpoczyna się 1 grudnia, a kończy 6 stycznia 2020 roku.
Jarmark w Koszycach – drugim co do wielkości słowackim mieście, odwiedziliśmy 7 i 8 grudnia. Jarmark działał już więc pełną parą od ponad dwóch tygodni. Od lat wydarzenie to organizowane jest na głównej ulicy miasta, która dokładnie tak się nazywa – Główna (Hlavna). Ulica ta jest najdłuższym deptakiem na Słowacji, a jej otoczenie stanowią największe zabytki Koszyc – katedra Świętej Elżbiety z dzwonnicą św. Urbana, wzniesiony w eklektycznym stylu gmach Teatru Państwowego oraz zabytkowa zabudowa starówki.
Jarmark odbywa się codziennie. Kramy otwierane są od godziny 10:00, a zamykane nie wcześniej niż o godzinie 20:00. Choinka, scena oraz wszystkie kramy umieszczone są na ulicy Hlavnej i rozciągają się od Kolumny Zarazy, znajdującej się za Teatrem, w kierunku północnym. Cała ulica Hlavna przyozdobiona jest światełkami, przy znajdujących się na niej skwerach zorganizowano kilka spotów fotograficznych (sanie świętego mikołaja, ryby przy fontannie czy gwiazdy).
view directions
Jarmark Bożonarodzeniowy w Koszycach rozciąga się na największym słowackim deptaku, łącznie jest tu około 60 kramów, duża scena oraz choinka. Na scenie każdego wieczoru odbywają się występy muzyczne i artystyczne związane ze świętami.
Oprócz części oficjalnej, w okolicach centrum znajdziemy też inne powiązane wydarzenia nieoficjalne. Kilka kramów znajduje się na placu jednej z bocznych ulic. Znajduje się tam niewielka scena, na której organizowane są koncerty bardziej młodzieżowej muzyki.
Kramy z rękodziełem i pamiątkami znajdują się głównie po lewej stronie deptaka (stojąc twarzą do sceny), stoiska z jedzeniem dominują natomiast po stronie prawej. Samo rękodzieło i sprzedawane na jarmarku pamiątki są dość różnorodne. Oprócz klasycznych bombek i innych ozdób choinkowych, znajdziemy tu też pomysły na prezenty wykonane ze skóry, stylizowane na wiekowe notesy, itp.
Jedzenie
Jedzenie na jarmarku w Koszycach jest zróżnicowane. Tak jak w Bratysławie widać wpływy kulinarne sąsiedniej Austrii, tak tu widoczny jest wpływ oddalonych o 20 kilometrów Węgier. Najbardziej widoczny jest on w postaci langosza, który cieszy się chyba największą popularnością.
Langos to smażony na głębokim tłuszczu, płaski półokrągły placek wykonany z mąki pszennej, cukru, mleka i drożdży. Zazwyczaj podawany ze śmietaną, serem i innymi dodatkami. Na jarmarku jest kilka stoisk specjalizujących się właśnie w langoszach, które sprzedawane są zazwyczaj w cenie około 2,5 euro za porcję.
Wśród potraw mięsnych królują szaszłyki, kiełbasy oraz karkówki. Grillowane mięsa zazwyczaj sprzedawane są na wagę w cenie około 2-2,5 euro za 100 gramów. Na kiermaszu oczywiście nie mogło zabraknąć cigánskiej pečienki (przepis na nią znajdziecie tutaj). Jest to marynowany wcześniej, grillowany kawałek mięsa z kurczaka bądź wieprzowiny (bravčová) podawany w bułce z dużą ilością musztardy oraz skarmelizowanej cebuli.
Kolejną bardzo popularną w Koszycach potrawą jest oparta na kiszonej kapuście zupa kapustnica, z dużą ilością mięsa i mocno wyczuwalną nutą papryki. Podawana w chlebie kosztuje około 3 euro. Wielu odwiedzających decyduje się też na zemiakové placky, czyli duże, smażone na głębokim tłuszczu placki ziemniaczane sprzedawane po 1,5 euro. Placki takie zazwyczaj jedzone są bez żadnych dodatków.
Na żadnym słowackim jarmarku nie może zabraknąć loksy oraz trdelnika. Lokša (czytaj: loksza) to ziemniaczany naleśnik sprzedawany sam (1,5 euro) lub z różnego rodzaju nadzieniem na słodko lub słono (2 euro). Trdelnik to natomiast słodkie drożdżowe ciasto, które przywędrowało na Słowację w XVIII wieku z Węgier. Ciasto to pieczone jest na obracających się walcach i powinno być jedzone od razu po ściągnięciu z nich. Najczęściej sprzedawane jest obsypane cukrem, za około 2-3 euro w zależności od stoiska i wielkości.
Na jarmarku coś dla siebie również znajdą wielbiciele ryb. Jedno ze stanowisk oferowało węgierską zupę rybną z karpia – Halászlé oraz smażone kawałki karpia w cieście (oskvarky z kapra). Potrawa ta zazwyczaj podawana jest z kapustą, a jej cena to 6,5 euro za dużą (300g) lub 3,5 euro za małą (150g) porcję.
Na jarmarku w Koszycach nie zabraknie również smaków znanych nam z Polski. Na kilku stoiskach kupimy grillowanego oscypka, który podawany jest zazwyczaj z chlebem i sosem żurawinowym. Cena jednej porcji to około 2 euro. Na jednym ze stoisk widzieliśmy również pierogi.
Napoje
Wśród gorących napojów prym wiodą świąteczny poncz (vianocny punč) oraz grzane wino (varené víno) przygotowywane według różnych receptur. Poncz jest zazwyczaj nieco łagodniejszy, ma w sobie dodatki soków owocowych oraz owoców (jabłek, cytryny, pomarańczy). Grzane wino jest nieco bardziej wyraziste, pełne świątecznych przypraw. Oba napoje sprzedawane są zazwyczaj za 1,5-2 euro za 200 ml kubek. Na wielu stoiskach dostępny jest również miód pitny – medovina w cenie 1 euro za 100 ml.
Dla osób oczekujących czegoś mocniejszego, przygotowano różnego rodzaju wzmacniany poncz (turbo punc) oraz grzańce galicyjskie, które sprzedawane są zazwyczaj za 2-3 euro. Wśród gorących napojów bezalkoholowych najpopularniejsze są świąteczna herbata (vianocny caj) oraz bezalkoholowe wersje ponczu, sprzedawane zazwyczaj za 1,5-2 euro.
Na jarmarku oczywiście nie mogło zabraknąć sprzedawanej w butelkach medoviny, nalewek i innych alkoholi wykonywanych przez miejscowych sprzedawców.
Podsumowanie
Jarmark Adwentowy w Koszycach, to według nas drugi po Bratysławie najlepszy jarmark bożonarodzeniowy na Słowacji. Z łatwością wyposażymy się na nim we wszelkiej maści ozdoby choinkowe czy rękodzieło oraz spróbujemy różnych świątecznych potraw. Koszyce przez swoje położenie geograficzne (20 km od Węgier, 90 km od Ukrainy i 100 km od Polski) od lat są miejscem stykania się ze sobą wielu kultur, co dziś widoczne jest również w sprzedawanych na jarmarku potrawach.
Partnerem wpisu jest Narodowe Centrum Turystyki Słowackiej w Polsce.
